Warunki porozumień ograniczających konkurencję

W sprawie wyłączenia określonych porozumień specjalizacyjnych i porozumień badawczo-rozwojowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. z 2002 r. Nr 142 poz. 1188) oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. z 2002 r. Nr 142 poz. 1189).

Art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazuje zawierania porozumień ograniczających konkurencję. Dwa wyżej wymienione rozporządzenia wskazują umowy, które są wyłączone spod zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję.

Zgodnie z treścią pierwszego rozporządzenia działalnością badawczo-rozwojową jest m.in. pozyskiwanie know-how w odniesieniu do produktów lub procesów, prowadzenie analiz teoretycznych pozyskiwanie praw własności intelektualnej i przemysłowej w odniesieniu do wyników prac. Towar objęty porozumieniem to towar powstały w wyniku wspólnej działalności badawczo-rozwojowej wytworzony lub dostarczony w związku z zastosowaniem procesu objętego porozumieniem.

Dopuszczalne są np. porozumienia: dotyczące wspólnej produkcji, w których jedna ze stron zobowiązuje się do zaprzestania produkcji towarów i do kupowania ich od drugiej strony; na mocy których strony wyrażają zgodę na zaprzestanie lub zaniechanie produkcji określonych (różnych) towarów oraz zobowiązują się do nabywania ich od drugiego partnera. Wolno również porozumiewać się co do wspólnej działalności badawczo-rozwojowej i wykorzystywania jej wyników (jak też bez wspólnego wykorzystywania wyników).

Warunkiem jest jednak, aby łączny udział stron porozumienia specjalizacyjnego i ich grup kapitałowych w rynku właściwym nie przekraczał 20% dla każdego z towarów bądź 25% w zależności od rodzaju porozumienia.

Klauzule dozwolone mogą m.in. zobowiązywać strony do nie zawierania z osobą trzecią porozumień obejmujących towary takie same lub ich substytuty; do wyłącznej dostawy lub zakupu towarów objętych specjalizacją.

Klauzule niedozwolone to np. ustalanie cen sprzedaży osobom trzecim, ograniczanie produkcji lub sprzedaży, podział rynków zbytu, zobowiązanie się do nieudzielania osobom trzecim licencji.

Zgodnie z treścią drugiego rozporządzenia porozumienia wertykalne to te, które są zawierane pomiędzy dwoma lub więcej przedsiębiorcami, działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup, sprzedaż lub odsprzedaż towarów. Wyłączenie spod zakazu stosuje się do porozumień wertykalnych, jeżeli udział dostawcy i grupy kapitałowej w rynku właściwym sprzedaży towarów nie przekracza 30%.

Do klauzul dozwolonych należą m.in. ograniczające prawo nabywcy do ustalania ceny sprzedaży przez określenie przez dostawcę maksymalnych lub zalecanych cen sprzedaży towarów (z wyjątkiem cen sztywnych); ograniczające dystrybutorowi hurtowemu możliwość odsprzedaży towarów bezpośrednio konsumentom; zobowiązujące nabywcę do promocji.

Klauzule niedozwolone to m.in. zakazujące na czas nieokreślony lub dłuższy niż 5 lat konkurowania (chyba, że nabywca sprzedaje towary w lokalu lub na terenie, których właścicielem, wieczystym użytkownikiem, dzierżawcą lub najemcą jest dostawca); ograniczające wzajemne dostawy między dystrybutorami działającymi w systemie dystrybucji selektywnej.

Przepisy powyższe stosuje się także do porozumień zawartych przed dniem wejścia ich w życie, mają one obowiązywać do końca 2007 r.