Co grozi za nieopłacenie składek ZUS?

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą musi pamiętać o swoich obowiązkach z tytułu składek ZUS, nałożonych na niego przez przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Nie wypełniając tych obowiązków powinien liczyć się z dotkliwymi dla siebie konsekwencjami.

Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorca jest przede wszystkim zobowiązany do naliczania, potrącania i opłacania w terminie składek na ubezpieczenia społeczne, a także do sporządzania, przekazywania i przechowywania dokumentacji związanej z tymi ubezpieczeniami. Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorca musi pamiętać o tym, iż robi to na własny koszt i ryzyko, a co za tym idzie, wszelkie konsekwencje niewypełniania obowiązków, bądź też wypełniania ich niezgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych będą stanowiły podstawę do nałożenia na niego dotkliwych sankcji.

Jakie konsekwencje?

Najdotkliwszymi dla płatników składek konsekwencjami niewypełniania obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych są m.in.:

1. naliczenie przez ZUS odsetek za zwłokę, a co za tym idzie, konieczność ich opłacenia – od 9 czerwca 2011 r. stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (w tym zaległości z tytułu składek ZUS) wynosi 14,00 proc. kwoty zaległości w stosunku rocznym;
2. wymierzenie przez ZUS opłaty dodatkowej – w razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, ZUS może wymierzyć przedsiębiorcy opłatę dodatkową w wysokości 100 proc. nieopłaconych składek;
3. kara grzywny do 5 tys. zł – kara ta może być wymierzona przedsiębiorcy, który m.in.:
   • nie dopełnia w terminie obowiązku opłacania należnych składek;
   • nie zgłasza wymaganych ustawą danych lub zgłasza nieprawdziwe dane;
   • nie prowadzi dokumentacji związanej z obliczaniem składek;
   • nie dopełnia innych obowiązków wynikających z przepisów prawa;
4. ustanowienie hipoteki przymusowej – dla zabezpieczenia należności z tytułu składek ZUS przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach dłużnika;
5. zastaw skarbowy – należności z tytułu składek mogą być również zabezpieczone ustawowym prawem zastawu na ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika;
6. koszty upomnienia – konieczność uregulowania tych kosztów obciąża płatnika składek;
7. wszczęcie wobec przedsiębiorcy postępowania egzekucyjnego przez Dyrektora ZUS – należności z tytułu składek podlegają zaspokojeniu w drodze postępowania egzekucyjnego i mogą być dochodzone przed innymi wierzytelnościami (za wyjątkiem przypadków określonych w ustawie);
8. postępowanie egzekucyjne przed Urzędem Skarbowym –jeżeli postępowanie egzekucyjne prowadzone przez dyrektora oddziału ZUS, okaże się w całości lub w części bezskuteczne, organ ten skieruje tytuły wykonawcze do właściwego w sprawie naczelnika urzędu skarbowego w celu dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego;
9. wpis do KRS – w przypadku bezskuteczności postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny, składa wniosek o wpisanie do KRS informacji z jego przebiegu;
10. wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych – na wniosek wierzyciela osoba fizyczna może być wpisana do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych;
11. odpowiedzialność osób trzecich – do odpowiedzialności z tytułu zaległych składek mogą być także pociągnięte osoby trzecie (np. współmałżonek przedsiębiorcy).

Jak uniknąć sankcji?

W celu uniknięcia opisanych powyżej konsekwencji należy – zawsze w terminie i w pełnej wysokości – opłacać obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a ponadto czynić zadość innym obowiązkom nałożonym na przedsiębiorcę przez przepisy prawa.

Kancelaria Prawna Skarbiec