Opodatkowanie umowy franczyzy

Rozważając kwestie podatkowe związane z zawarciem i wykonywaniem umowy franczyzy trzeba mieć na uwadze fakt, że umowa ta zawiera w sobie elementy wielu różnych typów transakcji, a działalność w systemie franczyzowym polega w głównej mierze na sprzedaży we własnym imieniu określonych towarów i usług z wykorzystaniem nazwy franczyzodawcy, jego znaków towarowych i doświadczeń techniczno-organizacyjnych.

W związku z tym rozpatrywanie kwestii podatkowych dotyczących umowy franczyzy należy rozpocząć od przyjrzenia się opodatkowaniu umowy licencji oraz umowy o używanie znaku towarowego, a także ogólnym zasadom opodatkowania sprzedaży, importu bądź eksportu towarów i usług, oraz dochodów z działalności gospodarczej.

Opodatkowanie umowy licencji

W prawie własności przemysłowej licencja oznacza upoważnienie do korzystania z przedmiotu cudzej własności przemysłowej, w szczególności z cudzego opatentowanego wynalazku, chronionego wzoru użytkowego lub chronionego znaku towarowego. Podmiot, któremu służy prawo wyłącznego korzystania z takiego dobra niematerialnego jak wynalazek, wzór użytkowy czy znak towarowy może w drodze umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z takiego dobra. Jeżeli licencjobiorca może na podstawie umowy licencyjnej korzystać z przedmiotu licencji w takim samym zakresie jak licencjodawca to mamy do czynienia z tzw. licencją pełną. Jeżeli korzystanie z cudzej własności przemysłowej jest w jakimś stopniu ograniczone, to mamy do czynienia z tzw. licencją niepełną.

Podatek VAT
Zgodnie z ustawą o VAT, od 1 stycznia 2006 r., wszystkie umowy licencyjne i sublicencyjne podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Do końca 2005 r. nie podlegały opodatkowaniu, zgodnie z art. 147 ustawy, umowy licencji i sublicencji zawarte przed 20 kwietnia 2004 r., które nie były opodatkowane przez ustawę o VAT z 1993 r. Jednak warunkiem zwolnienia było zarejestrowanie umowy w urzędzie skarbowym przed dniem 14 maja 2004 r. Obecnie wyłączone spod opodatkowania podatkiem VAT jest jedynie udzielanie licencji lub upoważnienie do korzystania z licencji oraz przeniesienie autorskiego prawa majątkowego w rozumieniu przepisów prawa autorskiego, w odniesieniu do programu komputerowego, na rzecz placówek oświatowych.

Według art. 27 ust.4 pkt 1 obecnej ustawy o VAT, w przypadku gdy sprzedaż praw lub udzielanie licencji i sublicencji, przeniesienie lub cesja praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddanie do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw jest świadczona na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca dla którego dana usługa jest świadczona posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności lub zamieszkania. Oznacza to, iż podatnikiem zaobowiązanym do zapłaty należnego VAT jest nabywca. Natomiast jeżeli zarówno sprzedawca jak i nabywca licencji lub sublicencji mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, to zobowiązanie do zapłaty należnego VAT obciąża sprzedawcę (usługodawcę).

Podatek dochodowy
Dla nabywcy licencji, opłaty które z tego tytułu ponosi, są kosztem uzyskania przychodu i z tego też względu podlegają odpisom amortyzacyjnym z tytułu zużycia wartości niematerialnych i prawnych.

Opodatkowanie umowy dotyczącej używania znaku towarowego

Prawo własności przemysłowej definiuje w art. 120 ust. 1 znak towarowy następująco: Znakiem towarowym może być każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. W szczególności znakiem towarowym może być wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

Podatek VAT
Zgodnie z ustawą o VAT, od 1 stycznia 2006 r., wszystkie umowy licencyjne i sublicencyjne podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Dotyczy to również umów o oddanie do używania znaku towarowego.

Do końca 2005 r. nie podlegały opodatkowaniu, zgodnie z art. 147 ustawy, umowy licencji i sublicencji zawarte przed 20 kwietnia 2004 r., które nie były opodatkowane przez ustawę o VAT z 1993 r. Jednak warunkiem zwolnienia było zarejestrowanie umowy w urzędzie skarbowym przed dniem 14 maja 2004 r. Obecnie wyłączone spod opodatkowania podatkiem VAT jest jedynie udzielanie licencji lub upoważnienie do korzystania z licencji oraz przeniesienie autorskiego prawa majątkowego w rozumieniu przepisów prawa autorskiego, w odniesieniu do programu komputerowego, na rzecz placówek oświatowych.

Podatek dochodowy
Dla nabywcy prawa do używania znaku towarowego, opłaty za taką licencję są kosztem uzyskania przychodu i z tego też względu podlegają odpisom amortyzacyjnym z tytułu zużycia wartości niematerialnych i prawnych.

Karina Korczyńska, Michał Wiśniewski PROFIT system

Niniejszy artykuł nie stanowi opinii prawnej ani porady. W celu uzyskania pełnych informacji lub porady, prosimy o kontakt z firmą PROFIT system (p. Karina Korczyńska, tel. (22) 560 80 40).