przelew (cesja) wierzytelności przyszłych

Jak trafnie wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lutego 2006 r., sygn. IV CSK 71/05:

"Za ugruntowany zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie można uznać pogląd dopuszczający przelew wierzytelności przyszłej. W okresie obowiązywania Kodeksu zobowiązań wyprowadzano go z ogólnej zasady, że można dysponować prawami przyszłymi. Zgodnie z art. 295 Kodeksu zobowiązań przedmiotem sprzedaży mogły być także prawa przyszłe. Pomimo braku w Kodeksie cywilnym odpowiednika art. 295 Kodeksu zobowiązań normatywnym usprawiedliwieniem przelewu wierzytelności przyszłych na gruncie obowiązującego prawa jest art. 555 k.c., który obejmuje swym zakresem także sprzedaż przyszłych praw, tak jak w art. 155 § 2 k.c. dopuszcza się przeniesienie własności rzeczy przyszłych. Do podobnych wniosków prowadzi analiza przepisów dopuszczających zabezpieczenie wierzytelności przyszłych: zastawem - art. 306 § 2 k.c., hipoteką kaucyjną - art. 102 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych hipotece, poręczeniem - art. 878 k.c.

Za dopuszczalnością przelewu wierzytelności przyszłych wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 września 1997 r., III CZP 45/97 (OSNC 1998, nr 2, poz. 22) przyjmując, że przelew ten może nastąpić nie tylko na podstawie umowy czysto rozporządzającej, którą ma na względzie art. 510 § 2 k.c., ale także w drodze umowy zobowiązująco-rozporządzającej, o której mowa w art. 510 § 1 k.c.

W uzasadnieniu uchwały wskazano jednocześnie, że rozporządzający skutek przelewu w postaci przejścia indywidualnie oznaczonej wierzytelności na nabywcę następuje dopiero z chwilą powstania wierzytelności. Pogląd ten oparty na założeniu, według którego nikt nie może rozporządzić przedmiotem, który nie należy do jego majątku (nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habet) został zaakceptowany w późniejszym orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2002 r., II CKN 346/01 (nie publ., z dnia 30 stycznia 2003 r., V CKN 345/01, OSNC 2004, nr 4, poz. 65, z dnia 5 czerwca 2003 r., II CKN 181/01 nie publ.). Podziela go również Sąd Najwyższy w składzie orzekającym w niniejszej sprawie.

Jako odosobniony należy zatem uznać odmienny pogląd Sądu Apelacyjnego w Warszawie wyrażony bez bliższego uzasadnienia w wyroku w sprawie I ACa 1619/01 (OSA 2004, nr 7, poz. 58), że umowa przelewu wierzytelności, także wtedy, gdy dotyczy wierzytelności przyszłych przenosi wierzytelność na cesjonariusza w chwili zawarcia umowy."

źródło: www.skarbiec.biz