Bizneswoman z dzieckiem

Komu przysługuje zasiłek macierzyński?

Od dnia 17.06.2013 r. zaczęły obowiązywać znowelizowane przepisy dotyczące zasiłków macierzyńskich. Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje tylko temu przedsiębiorcy, który podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, czyli opłaca składkę chorobową. W odróżnieniu od konieczności nieprzerwanego opłacania przez przedsiębiorcę co najmniej przez 90 dni składek na ubezpieczenie chorobowe w celu uzyskania świadczeń na wypadek choroby (czyli podlegania nieprzerwanemu okresowi ubezpieczenia chorobowego), taki obowiązek nie istnieje w przypadku zasiłku macierzyńskiego (brak tzw. ustawowego okresu wyczekiwania). Zasiłek macierzyński przysługuje bowiem od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Jakie składki należy opłacać będąc na urlopie macierzyńskim z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej?

Jeżeli osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą zgłosiła do ZUS wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym i z tego tytułu odprowadzała składki , to z tytułu urodzenia dziecka otrzyma zasiłek macierzyński z ZUS. W czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego będzie nadal objęta ubezpieczeniami społecznymi z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, jednak w tym czasie nie będzie miała obowiązku odprowadzania składek na te ubezpieczenia. Będzie istniał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia zdrowotne. Składki z tytułu otrzymywanego zasiłku macierzyńskiego będą w całości finansowane przez budżet państwa za pośrednictwem ZUS.

Czy można będąc na macierzyńskim prowadzić działalność gospodarczą?

Przedsiębiorca nie ma obowiązku zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej w okresie pobierania świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu macierzyństwa. Nie ma również żadnych ograniczeń w równoczesnym, dalszym prowadzeniu działalności gospodarczej, bez utraty prawa do zasiłku. Nie istnieją żadne limity kwotowe co do wysokości wystawianych przez przedsiębiorcę faktur czy rachunków. Ubezpieczona ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za cały okres pobierania zasiłku macierzyńskiego (w wymiarze podstawowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego), niezależnie od tego, czy w czasie korzystania z zasiłku macierzyńskiego kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej czy rozpocznie działalność gospodarczą.

Zasiłek macierzyński

Przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego:

• urodziła dziecko,
• przyjęła na wychowanie dziecko w  wieku do 7 roku życia i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia,
• przyjęła dziecko w  wieku do 7 roku życia na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.

Prawo do zasiłku przysługuje również w przypadku przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do 10 lat, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego. Prawo do zasiłku macierzyńskiego na takich samych zasadach jak te, które dotyczą ubezpieczonej, przysługuje także ubezpieczonemu, który przyjmuje dziecko na wychowanie. Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie bądź przyjętych na wychowanie. Matka dziecka po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, może zrezygnować z dalszego pobierania zasiłku i wcześniej wrócić do pracy. Wtedy pozostałą część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego wykorzystuje ubezpieczony ojciec dziecka. Zasada ta ma także odpowiednie zastosowanie w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie. Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego (za okres urlopu macierzyńskiego) z tytułu urodzenia dziecka wynosi od 1 stycznia 2009 r.

• 20 tygodni (140 dni) - w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• 31 tygodni (217 dni) - w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
• 33 tygodni (231 dni) - w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
• 35 tygodni (245 dni) - w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
• 37 tygodni (259 dni) - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego, dokumentacja

Zasiłek macierzyński wynosi 100 proc. przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru. Dokumentami wymaganymi do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego są:

• zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - za okres przed porodem,
• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu,
• pisemne podanie.

Do wypłaty zasiłku macierzyńskiego wymagane jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3b.

Zasiłek macierzyński matka dziecka może przedłużyć o dodatkowy okres:

• w przypadku urodzenia jednego dziecka: od 17 czerwca 2013r. - do 6 tygodni,
• w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie: - od 17 czerwca 2013r. - do 8 tygodni.

Warunkiem przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres określony jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jest pisemny wniosek złożony w tej sprawie przed terminem rozpoczęcia korzystania z zasiłku za ten okres, w którym ubezpieczona (ubezpieczony), określili okres korzystania z zasiłku macierzyńskiego (w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności). We wniosku należy wskazać datę zakończenia wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Potrzebny będzie również odpis aktu urodzenia dziecka oraz zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3b, jeżeli nie było składane wcześniej.

Zasiłek macierzyński przysługuje również za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego. Może to nastąpić po złożeniu do podmiotu wypłacającego zasiłek macierzyński, wniosku o wypłatę zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego. Powinno to nastąpić przed rozpoczęciem wypłaty zasiłku macierzyńskiego za ten okres. Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje maksymalnie przez okres 26 tygodni. Może być przyznane jednorazowo na w/w okres lub w częściach – nie więcej niż w trzech częściach będących wielokrotnością tygodnia, z których każda nie może być krótsza niż 8 tygodni. Aby z niego skorzystać, należy najpierw w pełni wykorzystać zasiłek macierzyński za okres odpowiadający dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu. Rodzice mogą dzielić się uprawnieniami w ramach owego zasiłku, czyli mogą podzielić 26 tygodni zasiłku między siebie.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, oddział w Rzeszowie