Na stronie franchising.pl – w reakcji na mój raport o franczyzie dla Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości- ukazała się informacja jakoby propozycja „przeregulowania” franczyzy miała wyprowadzić McDonalda z Polski. To bardzo ciekawa hiperbola erystyczna oczywiście bez związków z rzeczywistością. Rozumiem, że McDonald miałby wrócić do USA? USA jest nie tylko ojczyzną McDonalda ale i franczyzy. Jakże wygląda ten amerykański raj z punktu widzenia prawnych uregulowań działalności franczyzowej? Odsyłam do Franchise Rule według uregulowań Federal Trade Commission. https://www.ftc.gov/sites/default/files/070330franchiserulefrnotice.pdf Tak się składa, że dla prawnych regulacji franczyzy to jak wzorzec metra z Sevres. Zapraszam Autora wpisu na franchising.pl na dobrego hamburgera (możemy się umówić choćby zdalnie) jeżeli z czytaniem Franchise Rule dobrnie bez męczarni do 6 strony. W Polsce działalność franczyzowa w istocie rzeczy to obecnie dziki zachód albo, jak kto woli, wolna amerykanka. O tym czy franczyzobiorca dostaje kota w worku decyduje tylko franczyzodawca. Niestety nie wszystkie sieci franczyzowe wykazują dostateczną empatię. Przedstawiony w raporcie projekt prospektu sieci franczyzowej jest efektem badań komparystycznych. Funkcjonuje zatem gdzieś w rzeczywistości prawnej i nie jest – niczym król Herod – narzędziem rzezi niewiniątek. Jeszcze mniej uprawnioną hiperbolą jest sugestia, że do rynku franczyzy raport proponuje zaangażować prokuratora. Nie prokuratora ale Prezesa UOKiK. Węgiel kamienny i kamień węgielny też brzmią podobnie ale znaczą co innego. Raport proponuje aby na straży zbiorowych interesów franczyzobiorców – na wzór ochrony konsumentów – stał Prezes UOKiK. Propozycja zmian w kodeksie wykroczeń ma charakter marginalny i z punktu widzenia istoty proponowanej reformy może być całkowicie pominięta. Obawiam się też, że przedstawiona recepta: „jak ustawodawca ureguluje franczyzę to uciekniemy w umowę agencji” jest błędna. Jak pomalujemy prosiaczka na czarno to nie zrobimy z niego dzika.

Panie Rafale Gratulacje odważnego projektu i proszę się nie przejmować opinią portalu od zawsze bedącego na bakier z obiektywizmem i zawierającym reklamy firm o charakterze mafijnym. Pozdrawiam jm

Bardzo dobrze, że w końcu ten temat został ruszony. Zleceniodawcy tego portalu rekrutują ludzi prosto z ulicy. Im mniej wiedzą o biznesie, tym lepiej - łatwiej ich wycisnąć. A po wyciśnięciu co? Samobójstwa; rozpady rodzin; ogromne długi, których do końca życia nie sposób spłacić; ukrywanie się za granicą; brak możliwości obrony przed sądem i walki o swoje prawa. To są dziesiątki tysięcy ludzi. Cierpienie całych rodzin. Może w przyszłości będzie mniej tragedii wśród kolejnych potencjalnych franczyzobiorców; mniej dzieci opłakujących tatusia - który nie wytrzymał presji po zamkniętym „złotym biznesie” – jak mu obiecano.

Szanowny Panie Profesorze, doceniam talent polemiczny. Żeby jednak wrócić do merytoryki chciałbym uzyskać od Pana odpowiedź na zadane w artykule pytanie: skąd się wzięło proponowane przez Pana rozwiązanie, że opłata wstępna nie może być większa niż trzy opłaty miesięczne? I jakie jest uzasadnienie takiego rozwiązania? Bo to właśnie ten przepis uniemożliwi polskim przedsiębiorcom kupno licencji McD. W tej cenie nikt jej nie sprzeda...

Franchising w USA załapał się na ostatnią falę nadmiernych regulacji wprowadzonych przez administrację Cartera (w roku 1978). Już za moment nadeszła wielka fala liberalizacji, nie mniej administracji Reagana nie starczyło energii, aby usunąć najbardziej szkodliwą część przepisów dotyczących franchisingu i koszt wejścia we franczyzę w USA jest najwyższy na świecie. Przygotowanie dokumentów ujawniających kosztuje minimum kilkadziesiąt, jeżeli nie kilkaset tysięcy dolarów. Wejście na rynek 320 mln. bogatych konsumentów może jest warte poniesienia tych nakładów. Największe sieci franczyzowe mogą liczyć na tysiące franczyzobiorców. Przez co koszty poniesione na dokumenty ujawniające rozkładają się na opłaty wstępne od wielu franczyzobiorców. Nie mniej franczyzy z USA są najdroższe na świecie i naprawdę wiele z nich nie jest lepszych od dużo tańszych oferowanych w Europie. Ocenia się, że opłaty franczyzowe na te same koncepty są o 1/3 tańsze w Wielkiej Brytanii, ponieważ w UK nie ma żadnej państwowej regulacji rynku franczyzy. Nie mniej patrząc na doświadczenia z USA można sformułować kilka wniosków:
1. Jednolite reguły powinny dotyczyć oferowania wszystkich form współpracy, a nie tylko franchisingu.
2. Żaden franczyzobiorca w USA nie jest w stanie zapoznać się, ani przeanalizować setek stron obowiązkowych informacji. W UK franczyzobiorca otrzymuje tylko biznesplan z wytłumaczonymi podstawowymi pozycjami kosztowymi i przychodowymi oraz projekt umowy współpracy. To jest dużo bardziej przydatne do podjęcia racjonalnej decyzji czy podejmować współpracę czy nie. Tu jest konieczna samoregulacja rynku.
3. Nawet w USA nikt nie wpadł na pomysł, aby regulować zasady współpracy. Systemy franczyzowe są różne w zależności od branży i innych uwarunkowań. Oczywiście i w Polsce i w USA istnieją liczne ograniczenia tej swobody w interesie franczyzobiorców lub konsumentów. Ustawodawca szczególnie kontroluje, aby postanowienia umów franchisingu nie naruszały swobody działalności gospodarczej franczyzobiorców oraz przepisów prawa konkurencji. W Polsce istnieje też orzecznictwo dotyczące umów franchisingu, gdzie sądy stwierdzały odpowiedzialność franczyzodawców za nieprawidłowo lub nieprecyzyjnie sformułowane postanowienia w umowie.

I jeszcze jedno: jestem otwarty na dyskusję o franczyzie przy hamburgerze, więc proszę do mnie napisać na aslodkowski@profitsystem.pl. Chętnie przedstawię efekt naszej rozmowy czytelnikom Franchising.pl

Faktycznie przytoczenie rozwiązań z USA w kontrze do straszenia przeregulowaniem rynku franczyzy trudno uznać za efekt talentu polemicznego, no ale Pan Arkadiusz odwołuje się do merytoryki typowej dla tego portalu czyli rozwadniania wszelkich prób ukrócenia przestępczego procederu niektórych franczyzodawców.

Szanowni Państwo, Nie jest tak, że byli franczyzobiorcy muszą żyć z piętnem długu do końca życia! W marcu tego roku weszły w życie przepisy o upadłości konsumenckiej i o układzie konsumenckim bardzo korzystne dla zadłużonych osób fizycznych. Mogą one okazać się bardzo pomocne w walce z sytuacjami kryzysowymi będącymi skutkami uczestnictwa w sieci franczyzowej. Niniejszy wpis ma na celu przedstawienie głównych zagadnień związanych z całkowitym oddłużeniem osób fizycznych. Niewypłacalność to nie grzech Zacznijmy od tego, że każdemu człowiekowi może przydarzyć się niewypłacalność. Kultura życia na kredyt, zdarzenia losowe takie jak choroba, śmierć współmałżonka, rozwód, utrata pracy mogą prowadzić do problemów finansowych. Statystyki z bogatych państw Europy Zachodniej i USA pokazują, że upadłości konsumenckie są tam bardzo często spotykanym zjawiskiem. Wyjąwszy przypadki celowego zadłużania się niewypłacalność nie powinna być powodem do wstydu czy wykluczenia społecznego. Niewypłacalność to choroba z której można i trzeba się wyleczyć. Na czym polega upadłość konsumencka? Upadłość konsumencka ogłaszana jest, na wniosek, przez sąd rejonowy właściwy z uwagi na miejsce zamieszkania niewypłacalnego dłużnika. Po ogłoszeniu upadłości cały majątek dłużnika (o ile taki w ogóle istnieje) przejmuje syndyk masy upadłości i spienięża go w całości. Uzyskane w ten sposób sumy przeznacza się na zaspokojenie wierzycieli. Przeciwko upadłemu nie prowadzi się postępowań egzekucyjnych. Sąd następnie ustala tzw. plan spłaty, w którym określa czas w którym upadły powinien spłacać wierzycieli i wysokość kwot jakie upadły powinien zapłacić wierzycielom. Plan spłaty ustala się na okres do trzech lat. Jeżeli upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty ustala się na okres od 3 do 7 lat. Warunki spłaty dostosowane są do możliwości zarobkowych upadłego. Po wykonaniu planu spłaty sąd ostatecznie umarza długi upadłego. Oddłużenie następuje bez względu na to jaką kwotę należności odzyskali wierzyciele czy to w drodze likwidacji majątku upadłego czy to w drodze planu spłaty. W sytuacjach wyjątkowych- jeżeli jest oczywistym, że dłużnik nie ma widoków na dokonywanie jakichkolwiek płatności - możliwe jest umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty. Przepisy przewidują również warunkowe umorzenie zobowiązań. W UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ MOŻE DOJŚĆ DO ZAKWESTIONOWANIA NADMIERNYCH KAR UMOWNYCH. Kiedy osoba fizyczna jest niewypłacalna? Osoba fizyczna jest niewypłacalna, kiedy utraciła zdolność do wykonywania choćby jednego wymagalnego zobowiązania pieniężnego. Dłużnik traci zdolność do wykonywania wymagalnego zobowiązania jeżeli nie ma realnej możliwości jego spłaty. Chodzi tu przy tym o zobowiązanie „wymagalne”, to jest takie, którego termin płatności już nadszedł. Nie bierzemy zatem pod uwagę np. tej części kredytu, którą zgodnie z układem ratalnym mamy zapłacić dopiero w przyszłości. Czy były przedsiębiorca - franczyzobiorca ma szansę na upadłość konsumencką? Obecnie wniosek o upadłość konsumencką można złożyć bezpośrednio po wykreśleniu działalności gospodarczej z CEIDG. Upadłością konsumencką, a tym samym oddłużeniu, mogą zostać objęte zobowiązania wynikające z prowadzonej uprzednio działalności gospodarczej osoby fizycznej. Upadłość konsumencka dla żyranta Upadłość konsumencka może być ogłoszona wobec poręczyciela. Poprzednio składałem wniosek i sąd go nie uwzględnił? Złożeniu wniosku o upadłość konsumencką nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że sąd rozpoznawał sprawę w poprzednio obowiązującym stanie prawnym (przed marcem 2020 roku) i wówczas wniosku nie uwzględnił. Obecnie przepisy zostały znacznie zliberalizowane na korzyść dłużników. Ile kosztuje upadłość konsumencka? Upadłość konsumencka jak każde postępowanie generuje pewne koszty. Niemniej jeżeli dłużnik nie jest w stanie ich pokryć, wówczas koszty te pokrywa za niego Skarb Państwa. Wniosek o upadłość konsumencką może zatem złożyć dłużnik bez jakiegokolwiek majątku. Jak wygląda sytuacja małżonka upadłego? Niestety przepisy nie są łaskawe dla małżonka upadłego. Z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa. Jeżeli małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej, cały majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny. Małżonek upadłego może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność syndykowi. Jak starać się o upadłość konsumencką? Wniosek o upadłość konsumencką dłużnik – który jest niewypłacalny – składa na specjalnym formularzu (dostępny nieodpłatnie na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości). Jego rozpoznanie podlega opłacie w wysokości 30 zł. Formularz składa się do sądu rejonowego właściwego z uwagi na miejsce zamieszkania dłużnika. Formularz nie wygląda groźnie – można go z powodzeniem wypełnić samodzielnie. W treści formularza jest pouczenie o sposobie jego wypełnienia. W przypadku popełnienia błędów sąd wezwie do ich poprawienia. Sąd rozpoznaje sprawę o ogłoszenie upadłości bez wzywania dłużnika do sądu i bez jego przesłuchiwania. Czy ważna jest przyczyna dla której dłużnik stał się niewypłacalny? Sąd ogłasza upadłość dłużnika bez względu na przyczyny niewypłacalności. Niemniej sąd nie dopuści do późniejszego oddłużenia jeżeli upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań. To samo dotyczy sytuacji gdy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Ponadto przyczyny dla których dłużnik stał się niewypłacalny rzutują na długość planu spłaty. Czy niewypłacalna osoba fizyczna może zachować swój majątek? Upadłość generalnie polega na spieniężeniu przez syndyka całego majątku dłużnika. Niemniej w ramach upadłości konsumenckiej upadły może zawrzeć układ, na który musi się zgodzić większość wierzycieli. W ramach układu część zobowiązań dłużnika może zostać umorzona. Pozostała część może zostać rozłożona na raty. W przypadku zawarcia układu upadły zachowuje swój majątek. Ponadto ustawodawca przewidział dla niewypłacalnej osoby fizycznej specjalny tryb „postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli”. Ten tryb również nie wiąże się z utratą majątku. Jest on jednak obligatoryjnie odpłatny. UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA NIE JEST JEDYNYM MOŻLIWYM ROZWIAZANIEM. NADUŻYWANIE KAR UMOWNYCH NIE OZNACZA, ŻE UTRZYMAJĄ SIĘ ONE PRZED SĄDEM. SĄD MOŻE KARY UMOWNE MOCNO ZMNIEJSZYĆ ALBO NAWET CAŁKOWICIE WYELIMINOWAĆ. JEŻELI KTOŚ PODPISAŁ OŚWIADCZENIE O PODDANIU SIĘ EGZEKUCJI (777 KPC) MOŻE WNIEŚĆ POZEW EGZEKUCYJNY Z WNIOSKIEM O ZABEZPIECZENIE POPRZEZ WSTRZYMANIE EGZEKUCJI. MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI NIE TYLKO NIE WYPROWADZI Z POLSKI UCZCIWYCH FRANCZYZODAWCÓW ALE JUŻ TERAZ ZAPEWNIA M.IN. BYŁYM FRANCZYZOBIORCOM SIEĆ DARMOWEJ POMOCY PRAWNEJ. NIE WPADAJCIE PAŃSTWO W ROZPACZ I NIE DAJCIE SIĘ ZASTRASZAĆ!

Szanowny Panie Prezesie! Cieszę się z Pana zaproszenia do dyskusji. Myślę, że możemy ją bezpośrednio prowadzić publicznie na forum. Oczywiście spotkamy się także w McDonaldzie gdyż ten nie wyprowadzi się z Polski nawet po uregulowaniu franczyzy. Bardziej martwię się o uciekających z Polski byłych franczyzobiorców. Skąd pomysł limitowania opłaty wstępnej? Na rynku są różne sieci franczyzowe. Niektóre z nich mogą nie nadawać się do jakichkolwiek poważnych projektów biznesowych. Chodzi o wyeliminowanie potencjalnych nadużyć polegających na sprzedaży z góry pomysłów nic nie wartych. Sam powołuje się Pan na okoliczność, że wiele istniejących sieci nie pobiera żadnych opłat. Zatem problem ten dotyczyłby tylko części z nich. Rynek franczyzodawców powinien być zainteresowany eliminowaniem czarnych owiec, które w sumie psują wizerunek franczyzie. Eliminacja nieuczciwych praktyk niektórych franczyzodawców jest niezbędna. Ustawodawca uregulował np. obowiązki deweloperów i żaden uczciwy przedsiębiorca z tej branży nie wyniósł się z Polski. Prospekt informacyjny, który muszą publikować/udostępniać deweloperzy stał się łatwym do osiągnięcia standardem. TEŻ JESTEM WROGIEM PRZEREGULOWANIA RYNKU DLATEGO MÓJ RAPORT NAWET NIE PRÓBUJE POWIELAĆ DROBIAZGOWOŚCI AMERYKAŃSKIEJ FRANCHISE RULE. Niemniej za dużo wydarzyło się w Polsce nieszczęść po stronie franczyzobiorców aby zostawić temat nieuregulowany. Opracowanie krajowego kodeksu etyki nie powinno zastępować regulacji prawnej. Etyka swoją drogą a prawo swoją. Europejski kodeks etyki - który obowiązuje od lat - nie zapobiegł nadużyciom. Jestem zwolennikiem rzeczowej, spokojnej dyskusji. Przedstawiony przeze mnie projekt regulacji potrzebuje merytorycznej krytyki. Ze strony wszystkich środowisk. Niemniej sugerowanie, że Minister Sprawiedliwości chce wyrzucać jakiś biznes z Polski albo że szykuje na franczyzobiorców prokuratorów jest absolutnie nieuprawnioną hiperbolą. Rafał Adamus

Dziękuję za obszernie przedstawione stanowisko. Będziemy musieli zostać przy swoich zdaniach - ja nadal uważam, że zaproponowany w Raporcie projekt kodyfikacji norm na rynku franczyzy jest restrykcyjnym abstraktem prawnym zupełnie bez związku z praktyka biznesową. Zreszta nie tylko ja tak uważam. razem z Polską Organizacja Franczyzodawców protestuje też Polska Izba Handlu. https://www.wiadomoscihandlowe.pl/artykul/polska-izba-handlu-krytykuje-postulaty-legislacyjne-dot-franczyzy-z-raportu-stworzonego-dla-ministerstwa-sprawiedliwosci

Pandemia pokazałą ,że król jest nagi-edukacja potencjalnych franczyzobiorców wzrasta, i koncepty np takie jak szeroko tu reklamowany Intermarche będą miały kłopot z rekrutacją następnych jeleni do strzyżenia. To niewątpliwie pozytywny aspekt obecnej sytuacji. Istnieje szansa ,że franczyza zniknie i teraz franczyzobiorcy spotkają się s franczyzodawcami na zmywaku u któregoś z zachodnich sąsiadów:)

Panie Rafale! Znakomita robota. W końcu ktoś wypunktował to co wiemy od kilkunastu lat, a określenie wolna amerykana pasuje tu idealnie. Niestety z amerykańskich standardów to niewiele czerpiemy. Możemy za to nazwać się kolebką patologii. Mój ulubiony przykład polskiej patofranczyzy to produkty benedyktyńskie. Pan Panie Arkadiuszu ma natomiast najwyraźniej dużo do stracenia nie widząc potencjału z opublikowanej opinii. Bardzo mi przykro, że zamówiona przez MS ekspertyza nie spełnia waszych oczekiwań, bo nie jest po waszej myśli. Ale to właśnie do siebie mają ekspertyzy niezależne. Mam nadzieję, że już niebawem owa krytykowana przez lobby franczyzodawców opinia stanie się punktem wyjścia do wielu zmian w Polsce - w końcu.

Troska o Mc Donalda, który przekonał do siebie prawie całą Azję gdzie słowo ,,hamburger" z powodów oczywistych jest niemal zakazane- wydaje się po prostu zwykłym mydleniem oczu w odróżnieniu od profesjonalizmu, rzetelności i wspaniałej kwerendy wykonanej przez Pana Adamusa. Sztuczki rodem z książki Roberta Cialdiniego stosowane przez spin-doktorów franczyzy przestają działać przy tak ogromnej liczbie poszkodowanych. Panie Rafale-Dziękujemy!!!