Co dalej z firmą?

Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej reguluje skutki podatkowe śmierci przedsiębiorcy – osoby fizycznej. W myśl proponowanych rozwiązań przedsiębiorstwo w spadku uzyska podmiotowość prawnopodatkową, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w zakresie podatków związanych z działalnością tego przedsiębiorstwa (przede wszystkim w zakresie podatku dochodowego, VAT oraz podatku akcyzowego). Przedsiębiorstwo w spadku będzie podatnikiem wszystkich podatków ściśle związanych z określoną działalnością gospodarczą. Przedsiębiorstwo osoby fizycznej stanowiące część masy spadkowej w okresie od otwarcia spadku do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, a jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony, to wraz z upływem terminu do powołania zarządcy sukcesyjnego, będzie mogło posługiwać się tym samym numerem NIP, co zmarły przedsiębiorca. Działalność przedsiębiorstwa w okresie od otwarcia spadku do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego zostanie uznana za pozarolniczą działalność gospodarczą i będzie stanowiła odrębne źródło przychodu zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podatek dochodowy od działalności przedsiębiorstwa w spadku obliczany będzie na takich samych zasadach, jakie obowiązują w przypadku osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
W przypadku śmierci przedsiębiorcy, który był wspólnikiem spółki cywilnej, jeżeli ustanowiono zarząd sukcesyjny, przedsiębiorstwo w spadku dla celów ustawy o PIT będzie traktowane jak wspólnik spółki cywilnej.

Jeżeli zmarły przedsiębiorca na dzień otwarcia spadku podlegał nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, przedsiębiorstwo w spadku będzie podlegać obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Jeżeli natomiast zmarły przedsiębiorca na dzień otwarcia spadku podlegał ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, przedsiębiorstwo w spadku będzie opodatkowane na zasadach ograniczonego obowiązku podatkowego.

Dochody przedsiębiorstwa w spadku będą opodatkowane na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej lub jednolitej 19% stawki podatku albo z zastosowaniem jednej ze zryczałtowanych form opodatkowania, czyli ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej.

Jeżeli chodzi o rok podatkowy, w którym zmarł przedsiębiorca – przedsiębiorstwo w spadku do końca tego roku będzie kontynuowało sposób opodatkowania według formy wybranej przez zmarłego. Jeżeli przed końcem roku utraci prawo do korzystania z określonej formy, np. przekroczy stan zatrudnienia, który warunkuje opodatkowanie kartą podatkową, do końca tego roku opodatkowane będzie na ogólnych zasadach, według skali podatkowej.
W przypadku opodatkowania w formie karty podatkowej przedsiębiorstwo w spadku opłacać będzie podatek w wysokości wynikającej z decyzji ustalającej wysokość karty podatkowej wydanej na dany rok podatkowy wobec zmarłego przedsiębiorcy.

Natomiast w kolejnym roku podatkowym przedsiębiorstwo w spadku będzie mogło dokonać wyboru formy opodatkowania według tych samych zasad, jakie obowiązują osoby fizyczne – podatników PIT.
Przychodem przedsiębiorstwa w spadku będą wszystkie przychody związane z działalnością prowadzoną przez przedsiębiorstwo, w tym w formie spółki cywilnej. Do przychodów zaliczane będą również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wchodzących w skład przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 kodeksu cywilnego, niezależnie od tego, kiedy zostały nabyte przez zmarłego przedsiębiorcę, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa nie przekracza 1,5 tys. zł. Przedsiębiorstwo w spadku będzie musiało sporządzić wykaz składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa na dzień otwarcia spadku.

Do przychodów przedsiębiorstwa w spadku nie będą natomiast zaliczane przychody z tytułu nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od małżonka zmarłego, jeżeli na dzień otwarcia spadku składniki majątku przedsiębiorstwa zmarłego objęte były współwłasnością małżeńską, oraz od osób będących pierwotnym następcą prawnym zmarłego przedsiębiorcy.

W roku podatkowym, w którym zmarł przedsiębiorca, przedsiębiorstwo w spadku prowadzić będzie księgi podatkowe właściwe dla formy opodatkowania wybranej przez zmarłego przedsiębiorcę.
Dochód przedsiębiorstwa w spadku będzie można pomniejszyć o:
• stratę poniesioną przez przedsiębiorstwo w spadku oraz stratę poniesioną i nieodliczoną przez zmarłego przedsiębiorcę,
• wydatki na działalność badawczo-rozwojową, w tym także nieodliczone przez zmarłego przedsiębiorcę.

Przedsiębiorstwo w spadku będzie podatnikiem VAT do momentu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, a jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony, a podatnik nie został wykreślony z rejestru – do momentu wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego. Omawiany projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej trafi teraz pod obrady rządu.


Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych