Pogrzeb firmy

Podjęcie decyzji o likwidacji firmy to przykry moment dla jej właściciela. Jednak pewne sytuacje życiowe, często niezależne od samego przedsiębiorcy, mogą zmusić go do podjęcia takich kroków. Jednym z bardziej oczywistych powodów, które przychodzą na myśl, to długotrwałe niezadowalające wyniki finansowe. Jeżeli biznes przynosi straty i nie są to tylko przejściowe kłopoty, należy rozważyć możliwość zamknięcia firmy. I właśnie ten wskaźnik dla przedsiębiorców, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, jest głównym powodem, który decyduje o likwidacji lub utrzymaniu firmy. Natomiast w przypadku spółek, osobowych, kapitałowych, a nawet cywilnych, dochodzą jeszcze inne powody jak konflikty między wspólnikami lub wręcz śmierć któregoś z nich. Niezależnie jednak od powodów, z jakich firma będzie likwidowana sam proces wiąże się z koniecznością dokonania określonych czynności administracyjno-prawnych, rozliczenia działalności oraz zakończenia wszystkich stosunków prawnych łączących firmę z innymi podmiotami.

Najpierw franczyzodawca, potem urząd

Jeżeli już zostanie podjęta decyzja o zaprzestaniu prowadzenia działalności i zanim podejmie się pierwsze działania zmierzające do wyrejestrowania firmy, należy zakończyć współpracę z kontrahentami, w tym jeśli prowadzimy firmę franczyzową – także z franczyzodawcą. Przyjmując, że przyczyną dla której następuje likwidacja firmy, nie jest konflikt z franczyzodawcą, najlepszym sposobem zakończenia takiej współpracy jest rozstanie się za porozumieniem stron.

Jednoosobowa działalność gospodarcza

Właściciel, który podejmie decyzję o definitywnym zakończeniu prowadzenia działalności, musi przede wszystkim złożyć wniosek o wykreślenie firmy z ewidencji działalności gospodarczej. Dalej powinien przebyć drogę podobną jak w przypadku rejestracji firmy, można to zrobić składając przez internet wniosek o wykreślenie wpisu, lub udać się do urzędu miasta czy gminy osobiście i tam złożyć wniosek. Dzięki zasadzie "jednego okienka", CEIDG prześle informacje o wykreśleniu twojej działalności gospodarczej do urzędu skarbowego, GUS, ZUS/ KRUS i do rejestrów działalności regulowanej (jeśli twoja działalność wymagała koncesji lub zezwolenia). Wykreślenie nastąpi w chwili zamieszczenia danych w CEIDG, nie później niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu wniosku do CEIDG. Jeżeli jednak rezygnujesz tylko z części działalności – tej, która jest objęta koncesją, zezwoleniem lub wpisem, sam musisz powiadomić właściwy urząd. Ponadto przedsiębiorca zobowiązany jest do sporządzenia remanentu likwidacyjnego i zapłacenia należnego podatku, a właściciele firmy, którzy płacą VAT zobowiązani są do opłacenia podatku od towarów i usług lub też podatku akcyzowego.

Przedsiębiorcy nie mogą też zapomnieć o prawidłowym rozstaniu się z pracownikami. Trzeba rozwiązać z nimi umowy o pracę, wydać świadectwa pracy oraz wyrejestrować jako osoby ubezpieczone w ZUS.

Innym, nie tak radykalnym posunięciem, ale również mającym na celu zaprzestanie prowadzenia działalności i przeczekanie niekorzystnego momentu funkcjonowania firmy, jest zawieszenie jej działania na określony czas. Można to zrobić również przez internet lub osobiście w urzędzie składając odpowiedni wniosek o zawieszenie działalności gospodarczej. CEIDG prześle tę informację do ZUS i urzędu skarbowego.

Wspólnicy decydują

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, nie muszą się liczyć ze zdaniem innych osób w kwestii zakończenia funkcjonowania biznesu; to wyłącznie od ich decyzji zależy dalszy los firmy. W spółce jest oczywiście inaczej. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego oraz kodeksu spółek handlowych spółka ulega rozwiązaniu, jeśli zadecydują o tym wszyscy wspólnicy. Jeżeli nie mogą osiągnąć w tym względzie porozumienia, każdy z nich może wystąpić do sądu z żądaniem rozwiązania spółki z ważnych powodów. Tymi ważnymi powodami mogą być konflikty między wspólnikami, nielojalność lub niegospodarność któregoś z nich albo utrata zaufania do wspólników.

Kolejny możliwy powód nagłego rozwiązania spółki to śmierć wspólnika – choć dotyczy to tylko spółek dwuosobowych (ponieważ jak sama definicja spółki mówi, mogą ją tworzyć minimum dwie osoby lub podmioty prawne). Podobnie się dzieje, gdy jeden z dwóch wspólników dokona skutecznego wypowiedzenia udziału. Przyczyną rozwiązania spółki może być też zaistnienie zdarzenia, z którym sama umowa spółki wiąże właśnie skutek jej rozwiązania (np. osiągnięcie celu gospodarczego, dla którego spółka została powołana albo upływ określonego czasu), bądź też, gdy zostanie ogłoszona upadłość wspólnika lub spółki.

Obowiązki wspólników w spółce cywilnej

Każdy ze wspólników spółki cywilnej, jako odrębny przedsiębiorca, musi w swoim imieniu wykonać obowiązki takie same, jakie ciążą na prowadzących działalność gospodarczą. Bez względu na sposób, w jaki doszło do rozwiązania spółki, wspólnicy muszą dokonać wszelkich rozliczeń. Po pierwsze, należy z majątku wspólnego spłacić długi związane z działalnością spółki, po drugie, wspólnikom zwraca się w naturze rzeczy, które wnieśli do wspólnego majątku spółki oraz wartość wkładu oznaczonego w umowie spółki. Pozostały majątek dzieli się pomiędzy wspólników w stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki. Jeśli działalność spółki kończy się stratą, wspólnicy są zobowiązani pokryć ją proporcjonalnie do udziału w stratach określonego w umowie. Jeśli któryś ze wspólników wystąpi do sądu o rozwiązanie spółki, następuje ono z chwilą uprawomocnienia się wyroku uwzględniającego powództwo o rozwiązanie spółki.

Likwidacja spółki kapitałowej

Likwidacja spółki z o.o. jako spółki posiadającej osobowość prawną jest wynikiem rozwiązania stosunku spółki. Likwidacji dokonuje się w odrębnym postępowaniu likwidacyjnym, które prowadzi do spieniężenia całego majątku spółki i zakończenia działalności. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Rozpoczęcie procesu likwidacji następuje z dniem podjęcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki albo uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki przez sąd bądź zaistnieniu innej przyczyny rozwiązania. Proces likwidacji spółki przeprowadzają likwidatorzy, których zadaniem jest m.in. zgłoszenie likwidacji do sądu rejestrowego, dokończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności oraz upłynnienie majątku spółki. Likwidatorami są członkowie zarządu, jeżeli umowa spółki lub uchwała wspólników nie stanowi inaczej. W okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Natomiast majątek, który zostaje po zabezpieczeniu zadłużeń i zobowiązań jest dzielony pomiędzy wspólników w równym stosunku do ich udziałów w spółce (jeżeli umowa spółki nie określa innych zasad podziału majątku). Po zakończeniu likwidacji, w terminie 7 dni składa się wniosek w sądzie rejestrowym o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców, a likwidator zawiadamia właściwy urząd skarbowy, przekazując odpis sprawozdania likwidacyjnego.

W przypadku, gdy dochodzi do upadłości spółki, jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Spółka nie może jednak ulec rozwiązaniu, kiedy postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/0078