Szybszy zwrot podatku VAT

Oczywistym jest, iż w przypadku dokonania nadpłaty podatku VAT, przedsiębiorcy zależy na jak najszybszym odzyskaniu uiszczonej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Niestety dotychczasowa praktyka organów podatkowych powodowała, iż pomimo istnienia ustawowych terminów do zwrotu takiego podatku, organy podatkowe mogły je w nieskończoność wydłużać, wskazując na konieczność weryfikacji rozliczenia podatnika. W takiej sytuacji podatnik miał „związane ręce” i był zmuszony cierpliwie czekać na zwrot, gdyż zdaniem fiskusa podatnikowi nie przysługiwały żadne środki prawne, zmierzające do kontroli orzeczenia w tym przedmiocie.

Dotychczasowa praktyka organów podatkowych

W sytuacji powzięcia przez organy podatkowe wątpliwości co do sposobu podatkowego rozliczenia dokonanego przez podatnika i wykazanej przez niego kwoty zwrotu, naczelnik urzędu skarbowego może wydać postanowienie w przedmiocie przedłużenia terminu do zwrotu nadpłaty. Dotychczas organy podatkowe stały na stanowisku, iż na takie postanowienie zażalenie nie przysługuje. Powyższe oznaczało, iż podatnik miał zamkniętą drogę do kontroli takiego postanowienia przez sąd administracyjny, gdyż co do zasady skarga do sądu administracyjnego przysługuje na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie, albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty (art. 3 § 2 pkt 2 u.p.p.s.a.). Jako argumentację swoje stanowiska organy podatkowe podnosiły, iż postanowienie wydane na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT o przedłużeniu terminu zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku od towarów i usług nie mieści się w hipotezie wskazanego przepisu, ponieważ nie służy na nie zażalenie, nie jest postanowieniem kończącym postępowanie, a także nie rozstrzyga sprawy co do istoty.

Przełom

Przełom w zasadach zwrotu podatku VAT nastąpił w lipcu 2013 roku, kiedy to Naczelny Sąd Administracyjny wydał trzy postanowienia (sygn. akt I FSK 1228/13, I FSK 1133/13, I FSK 1134/13), w których jednoznacznie wskazał, iż podatnikowi przysługuje skarga do sądu administracyjnego na postanowienie przedłużające termin zwrotu podatku VAT. Naczelny Sąd Administracyjny jako podstawę prawną do wniesienia skargi wskazał art. 3 § 2 pkt 4 u.p.p.s.a. i powołał się w tym zakresie na stanowisko doktryny, iż przepis ten ma na celu umożliwienie sądowej kontroli również takich działań administracji publicznej, dotyczących praw i obowiązków obywateli i innych podmiotów w sferze publicznej, co ma zapewnić uczestnikom gwarancje procesowe w stosunkach z organami administracji publicznej oraz w zakresie zadań realizowanych przez te organy.

Co to oznacza w praktyce?

W praktyce stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego niewątpliwie zmierza do ochrony interesów podatnika. Na chwilę obecną organy podatkowe chcąc wydłużyć termin do zwrotu nadpłaty będą musiały szczegółowo uzasadnić swoje stanowisko oraz powołać się na konkretne dowody, które w ich ocenie uzasadniają wątpliwości co do prawidłowości rozliczenia podatkowego.