Firma za granicą

Praktyka gospodarcza pokazuje, że szereg polskich przedsiębiorców decyduje się na przeniesienie działalności gospodarczej poza Polskę. Przyczyny takiego stanu rzeczy są różnorakie, poczynając od rozszerzenia rynków zbytu, zredukowania barier przepływu towarów, wzrostu konkurencyjności, poprzez wzrost obowiązków administracyjnych, na zbyt agresywnej polityce aparatu fiskalnego naszego państwa kończąc.

Nie budzi również wątpliwości, że każdy transfer majątku gospodarczego poza terytorium Polski może wiązać się z powstaniem obowiązków podatkowych. Wyróżnić tutaj należy przede wszystkim podatek od towarów i usług oraz podatek dochodowy od osób fizycznych.

W przypadku tego pierwszego transfer majątku gospodarczego nie powinien jednak wygenerować obowiązku zapłaty podatku. Przemawiają za tym zasady rządzące systemem podatku od wartości dodanej, z których najbardziej wyraźna mówi, że podatek VAT nie powinien obciążać przedsiębiorcy. Między innymi w związku z tą zasadą wprowadzono do porządku krajowego instytucję przemieszczenia towarów w ramach przedsiębiorstwa. Spełnienie przez podatnika odpowiednich przesłanek formalnych powoduje, że transfer aktywów poza granice Polski może nie podlegać podatkowi VAT obowiązującemu w naszym kraju, jak również w kraju, do którego aktywa są wywożone.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Bardziej skomplikowane zagadnienie związane z transferem majątku pojawia się w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych. Aby ustalić obowiązek jego odprowadzenia, warto posłużyć się stanem faktycznym, który został przedstawiony w jednym z  wniosków o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego.

Na gruncie jednej ze spraw osoba fizyczna, polski rezydent podatkowy, wskazała, że jest komandytariuszem spółki osobowej prowadzącej działalność w formie spółki komandytowej. Ze względu na zaangażowanie tej spółki na jednym z rynków UE rozważono założenie za granicą spółki osobowej, do której zamierzano przenieść całą obecną działalność inwestycyjną spółki polskiej. Mając to na uwadze, konieczne stało się zaopatrzenie zagranicznej spółki w aktywa potrzebne do prowadzenia tej działalności. Miało to zostać dokonane za pośrednictwem aportu określonych towarów oraz praw przez spółkę polską.

Polski rezydent podatkowy powziął zatem w wątpliwość, czy dokonanie aportu do zagranicznej spółki będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po jego stronie.

W opinii podatnika przeniesienie składników majątku nie powinno wygenerować obowiązku podatkowego, w związku z czym cała operacja powinna być neutralna podatkowo na gruncie omawianego podatku.

Organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem podatnika i tym samym z dokonaną przez niego wykładnią przepisów.

Organ podatkowy potwierdził, że w zależności od przedmiotu wkładu wniesionego do spółki zagranicznej, czynność ta może podlegać opodatkowaniu w kraju siedziby tej spółki lub w Polsce. Stanowisko to jest naturalnie pokłosiem brzmienia odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której regulacje mówią, kiedy transfer określonego aktywa może podlegać opodatkowaniu w Polsce. Organ wyjaśnił dalej, że jeżeli transfer ten podlega opodatkowaniu w naszym kraju (czyli w państwie, w którym przenoszący tytuł własności ma miejsce zamieszkania), to skutki opisanego we wniosku zdarzenia rozpatrywać należy w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W dalszej kolejności organ podatkowy przywołał podstawę prawną, na którą powoływał się podatnik, argumentując własne stanowisko. Organ przytoczył art. 21 ust. 1 pkt 50b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku są przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem aportu wnoszonych do spółki osobowej.

Stwierdzono zatem finalnie, że przeniesienie wkładu niepieniężnego w postaci całej swojej obecnej działalności inwestycyjnej do zagranicznej spółki osobowej będzie czynnością prawną, neutralną podatkowo w związku ze wskazaną powyżej regulacją prawną.

Jak wynika z powyższego, przeniesienie działalności gospodarczej za granicę może okazać się transakcją „bezpodatkową”. Jeśli zaś krajem przyjmującym jest państwo o mniejszym natężeniu obowiązków administracyjnych oraz obciążeń fiskalnych, to polski podatnik uzyskuje niejako podwójną korzyść.

Co warte zauważenia, polski ustawodawca, dostrzegając aktywność podatników podążającą w kierunku zmiany miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, wprowadził z dniem 1 stycznia 2019 r. do polskiego porządku prawnego tzw. exit tax. Danina ta to kolejny podatek nałożony na przedsiębiorców, którzy przenoszą swój biznes za granicę. Dodać jednak trzeba, że podatek ten nie ma bezwzględnego charakteru. Istnieją bowiem podstawy prawne eliminujące obowiązek jego zapłaty. Przykładowo exit tax nie może zostać nałożony, jeżeli łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku nie przekracza kwoty 4 mln zł.

Analiza powyższego skłania do wniosku, że zmiana miejsca prowadzenia działalności może nie wygenerować w Polsce obowiązków podatkowych. Jeśli zaś nowa jurysdykcja podatkowa okaże się korzystniejsza od polskiej, będzie to stanowiło mocny punkt całego przedsięwzięcia.