COVID a kary umowne
Co do zasady, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, wydatki z tytułu kar umownych i odszkodowań za wady dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłokę w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług nie uznaje się za koszty uzyskania przychodu. W przepisie tym ustawodawca bezpośrednio wskazuje, jakiego rodzaju kary umowne podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów. Są to kary związane z nienależytym wykonaniem zobowiązania wynikającym z niewłaściwego działania albo zaniechania podatnika.
Pozostałe kary umowne, jeżeli spełniają kryteria wynikające z art. 15 ust 1 ustawy o CIT mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. W szczególności konieczne jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesioną karą a przychodem podatkowym. Dobrym przykładem jest tu kara (odszkodowanie) za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Tytuł ten nie został bezpośrednio wymieniony w art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT i nie można uznać, że jest to kara z tytułu wad wykonanych usług czy zwłoki w usunięciu wad wykonanych usług. W związku z tym w dalszej kolejności należy sprawdzić związek wypłaty tego rodzaju kary z przychodem oraz wypełnić pozostałe kryteria uznania wydatku za koszt podatkowy (wyrok NSA z dnia 2 lipca 2019 r. sygn. II FSK 2220/17) tj. wydatek musi zostać poniesiony, musi być związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, musi mieć charakter definitywny oraz powinien zostać udokumentowany, a także nie być zawarty w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.
Nieterminowe wykonanie prac
W związku z pandemią COVID-19 wielu przedsiębiorców nie dotrzymało terminu zakończenia prac, w związku z czym będą musieli zapłacić kary umowne. Tego rodzaju kary mogą stanowić koszty uzyskania przychodów po spełnieniu opisanych powyżej warunków z art. 15 ust 1 ustawy o CIT. W podobnej sprawie wypowiedział się WSA w Gliwicach, który w wyroku z dnia 12 lutego 2021 r. sygn. I SA/Gl 1173/20, wskazał, że kara umowna za nieterminowe wykonanie usługi nie mieści się w wyłączeniu przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT i w związku z tym, by określić czy może stanowić koszt uzyskania przychodu należy przeanalizować pozostałe przesłanki uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu wymienione powyżej. W uzasadnieniu wyroku WSA poczynił rozważania odnośnie tego czy kara jako taka może mieć związek z przychodami i stwierdził, że ponieważ w wielu przypadkach zapłata kary umownej uniemożliwia dalsze funkcjonowanie podmiotu, czy współpracę z kontrahentem, jako przykład racjonalnego działania, uznał, że kara umowna może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
Kara umowna a KUP
Najtrudniejszą kwestią jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy karą a zachowaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Z pomocą przychodzi tu liczne orzecznictwo NSA. Przykładowo w wyroku z dnia 27 marca 2019 r. (sygn. akt II FSK 292/16) NSA wskazał, że kwalifikując dany wydatek jako koszt podatkowy, należy uwzględnić również kwestię logicznego ciągu zdarzeń determinujących określone i konkretne działania podatnika, począwszy od momentu zawarcia umowy najmu. W procesie działań gospodarczych przedsiębiorca dąży bowiem nie tylko do maksymalizacji przychodów, ale i minimalizacji strat.
Innymi słowy, w przypadku pandemii COVID przedsiębiorcy, którzy płacą kary umowne wynikające ze stanu epidemii, powinni zweryfikować, czy ciąg zdarzeń jest logiczny i determinował określone działania podatnika, a także czy są w stanie go udokumentować poprzez odpowiednie umowy i porozumienia. Samo wskazanie, że zapłata kary umownej wynikała z COVID, może być zbyt wątłym uzasadnieniem. Warto więc w takich przypadkach zebrać i zarchiwizować całą dokumentację oraz argumentację uzasadniającą wypłatę kary umownej.
Możliwość rozszerzenia przepisu na inne kary umowne
Coraz częściej w stanowiskach organów podatkowych można zaobserwować prymat wykładni celowościowej nad formalną. Oznacza to, że organy podatkowe wskazują, co ustawodawca miał na celu, konstruując dany przepis. Także w przypadku kar umownych istnieje ryzyko, że organy podatkowe zaczną szerzej interpretować ten przepis, zwłaszcza że w dobie pandemii COVID 19 kary umowne stają się standardem, szczególnie jeśli druga strona nie chce uwzględnić wpływu pandemii na wykonywane prace. Z wykładnią celowościową przepisu o karach umownych nie zgadza się jednak NSA, co podkreślił w jednym z wyroków, wskazując, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, jako że stanowi wyjątek od zasady określonej w art. 15 ust. 1 tej ustawy, winien być interpretowany ściśle, tj. powinien być rozumiany jako przepis wyłączający możność uznania za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań wskazanych expressis verbis w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT (wyrok NSA z dnia 9 stycznia 2020 r., sygn. akt II FSK 1330/19).
Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.
PRZECZYTAJ ARTYKUŁY
Kasowy PIT mógłby być rewolucją w rozliczeniach podatkowych dla przedsiębiorców. Na czym miałaby polegać?
Polscy przedsiębiorcy przy wypłacie dywidend i innych należności na rzecz podmiotów zagranicznych wciąż mają wiele wątpliwości.
Firmy ukarane przez fiskus przed 6 czerwca 2023 roku powinny zrewidować prawidłowość wysokości nałożonych na nich sankcji.
Gospodarcze powiązanie obiektów nie może decydować o opodatkowaniu ich jako całości podatkiem od nieruchomości – tak zadecydował Sąd Najwyższy.
Trzeba spełnić konkretne wymogi, żeby klient miał dwa tygodnie, a nie rok na odstąpienie od umowy, gdy zamówiony przez niego bezpłatny okres próbny przekształcił się automatycznie w abonament płatny.
NAJCZEŚCIEJ CZYTANE
McDonald’s w Polsce to 550 restauracji, które w ponad 90 proc. są prowadzone przez lokalnych przedsiębiorców.
Rozważasz otwarcie firmy? Najpierw zainwestuj w subskrypcję miesięcznika "Własny Biznes FRANCHISING" i sprawdź, jaki biznes się opłaca! Tego nie przeczytasz w internecie!
Pieczarkarnia to opłacalny biznes nawet na niedużą skalę. Właściciel jednej hali zbiera plony co sześć tygodni. Gdy ma się więcej pomieszczeń – wtedy na zyski można liczyć co tydzień.
Z wykształcenia nawigator statku, z zawodu pilot samolotu. Konrad Hanc godzi pracę na etacie z prowadzeniem własnego biznesu. Od roku jest franczyzobiorcą sieci Fresh Bike.
Żeby myśleć o otwarciu własnego McDonalda nie wystarczą tysiące ani setki tysięcy złotych . Potrzeba więcej. Ile? I co franczyzobiorca Złotych Łuków dostanie w zamian?
POPULARNE NA FORUM
Planuję założyć własną działalność - od czego zacząć?
Najlepiej zacząć od kupna gotowej spółki . Zakup gotowej spółki daje pewność, że firma istnieje i ma już zarejestrowany kapitał zakładowy, co może być ważne z...
Oszukani przez franczyzodawcę
Wspolpraca z firma Ship Center jako franczyzobiorca??? ODRADZAM SPRAWDZ ICH UMOWE U SWOJEGO PRAWNIKA, jest ona jednostronna i ukierunkowana na kary umowne ktore sobie sami...
Czy na odzieży można jeszcze zarobic?
Ja kupuję na hurtowni stradimoda.pl od jakiegoś roku nie zawiodłam się doradzą zawsze dobrze dbają o klienta a uwierzcie mi jest dużo hurtowni które chcą tylko...
piszę pracę na temat franchisingu :)
hej, tez poszukuję danych, znalazłaś coś może oprócz ilości placówek i marek franczyzowych?
Sukcesja w Intermarché i Bricomarché
przeciez to złodzieje
piszę pracę na temat franchisingu :)
Szukam szcegółowego raporty na temat franczyzy w latach przed pandemią i po. Rozumiem że osttani raport opublikowany był za rok 2010 ale niestety jego również nię mogę...
Praca magisterska - licencjacka o franchisingu
Witam, Jestem studentką III roku Finansów i Rachunkowości na Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Obecnie prowadzę badania w ramach seminarium dyplomowego. Poniższa ankieta...
Hodowla psów: Trudne życie hodowcy
Znam osoby gdzie rocznie zarabiają 300 tys złotych prosze nie łżeć że hodowla się nie opłaca.