Kara umowna to nie straszak na wszystko
Zgodnie z zasadą swobody umów, strony umowy franczyzowej mogą dowolnie kształtować swoje prawa i obowiązki (oczywiście w granicach prawa). Dlatego też często spotykanym zapisem w umowach tego typu są klauzule kar umownych za niewywiązanie się jednej ze stron z jej obowiązków.
Trochę teorii...
Możliwość umieszczenia w umowach franczyzowych zapisów o karach umownych wynika z art. 483 kodeksu cywilnego. Są to zastrzeżenia umowne, na podstawie których franczyzodawca lub franczyzobiorca może domagać się od swego partnera zapłaty kary finansowej za wyrządzenie szkody wynikłej z naruszenia umowy. Karę umowną można nałożyć tylko za ściśle wyliczone w umowie sytuacje niewykonania lub nieprawidłowego wykonania zobowiązania. Można w umowie zastrzec obowiązek zapłaty kary umownej np. za nieprawidłowe wykorzystanie znaków towarowych albo uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli punktu, bądź nieprzeprowadzenie szkolenia podstawowego przez franczyzodawcę.
Istnienie zapisu o karze umownej powoduje, że sam fakt naruszenia umowy upoważnia drugą stronę do dochodzenia kary bez konieczności udowodnienia poniesienia szkody. Kara umowna należy się we wskazanej wysokości również bez względu na wysokość poniesionej szkody. Oznacza to, że mimo poniesienia w rzeczywistości niższej szkody niż określona w umowie kara i tak można domagać się wypłaty całej kwoty wskazanej w zapisie o karze umownej.
Należy jednak zwrócić uwagę, że podane wyżej przykłady odnoszą się wyłącznie do zobowiązań niepieniężnych, czyli nie związanych z kwestiami finansowymi. Tylko dla takich obowiązków możliwe jest zastrzeżenie w umowie kary umownej. Niepieniężnymi zobowiązaniami są również: nieujawnianie informacji poufnych, zachowanie wyłączności terytorialnej czy uczestnictwo w obowiązkowej akcji promocyjnej. Nie można natomiast objąć karą umowną nieterminowych wpłat należności.
... w praktyce
Jak widać z przykładów, każda ze stron umowy franczyzowej narażona jest na poniesienie szkody wskutek niepożądanych działań lub zaniechań drugiej strony. Dlatego też w dobrze skonstruowanych umowach franczyzowych, zgodnie z zasadą równości stron, kary umowne są przewidziane zarówno na rzecz franczyzodawcy jak i franczyzobiorcy. Jeżeli w umowie zapisane są kary wyłącznie za naruszenia umowy przez franczyzobiorcę, powinno to wzbudzić jego zaniepokojenie. Umowa też nie powinna zawierać zbyt rozbudowanego katalogu kar umownych. Ta forma prawna ma za zadanie dyscyplinować strony umowy, a nie stanowić dla nich dodatkowe źródło dochodów. Kary umowne powinny być przewidziane za niewywiązanie się tylko z najważniejszych punktów umowy jak np. ujawnienie know-how franczyzodawcy czy zamknięcie punktu bez uzgodnienia z nim.
Nie powinny natomiast dziwić zapisy mówiące o możliwości kumulowania kar umownych za różnego rodzaju naruszenia, np. ujawnienie informacji poufnych oraz odmówienie udziału w akcji promocyjnej. Jeżeli któraś ze stron naruszy kilka punktów umowy obwarowanych obowiązkiem zapłaty kary umownej, wtedy możliwe jest żądanie wypłaty ich łącznej wartości. W przypadku gdy poniesiona szkoda jest większa niż wysokość kary umownej, prawo pozwala na dochodzenie, poza samą karą umowną, odszkodowania w pełnym rozmiarze. Jednak, aby móc dochodzić takiego odszkodowania, umowa musi wyraźnie przewidywać taką możliwość. Jeżeli nie ma takiego zapisu w treści umowy, wówczas nie będzie to możliwe.
Dłużnik może bronić się jedynie przez domaganie się zmniejszenia kary umownej. Musi jednak wykazać przed sądem, że jego zobowiązanie zostało wykonane w znacznej części lub kara umowna jest rażąco wygórowana.
Karina Korczyńska, prawnik, menedżer działu doradztwa PROFIT system
PRZECZYTAJ ARTYKUŁY

Wśród najważniejszych przepisów regulujących umowę franczyzy należy wymienić kodeks cywilny i szereg przepisów prawa polskiego i międzynarodowego.
Ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji będących tajemnicą przedsiębiorstwa jest czynem nieuczciwej konkurencji zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności, a nawet kary pozbawienia wolności do lat dwóch.
Stosując określone klauzule umowne w porozumieniach franczyzowych, franczyzodawca uzyskuje potencjalną możliwość sprawowania pełnej kontroli nad zachowaniami franczyzobiorców.
Umowa franczyzowa nie jest uregulowana w kodeksie cywilnym i podlega zasadzie swobody umów (tzn. strony mogą dowolnie układać swoje stosunki umowne). Jednak przepisy określają, jakie zapisy nie mogą zostać w niej zawarte.
W umowach franczyzowych coraz częściej spotykane są specjalne klauzule, które zobowiązują strony do poddawania sporów pod rozstrzygnięcie sądów polubownych, a wyłączają właściwość sądów powszechnych.
NAJCZEŚCIEJ CZYTANE

Lodziarze mają słodkie życie – można często usłyszeć. Czy to prawda? Wszyscy ci, którzy dopiero myślą o wejściu w ten biznes mają wiele pytań i wątpliwości.
Własny McDonald to nieosiągalny cel dla niejednego biznesowego marzyciela. Kto więc może mieć swojego McDonalda? Aneta Czaplicka ma pięć restauracji pod tym szyldem.
Sprawdziliśmy, w jaki biznes warto zainwestować w nadchodzącym roku. Tłumaczymy, jak otworzyć i z sukcesem prowadzić spaghetterię, sklep z bielizną, pączkarnię, agencję Mikołajów, park trampolin oraz firmę sprzedającą kosze prezentowe. Opisujemy też sprawdzone franczyzy z branży usługowej. Radzimy, jak przeprowadzić remanent w firmie.
Carrefour, Żabka, Bank PKO PB, Helen Doron, Yasumi czy Metrohouse – to tylko niektóre z marek, które zaprezentują swoje franczyzy na targach Pomysł na Firmę w Katowicach.
Franczyza to sposób na własny biznes pod znanym logo. Korzystają z niej największe światowe marki, warto więc wiedzieć czym jest biznes na licencji franczyzowej.
POPULARNE NA FORUM
Jak znaleźć franczyzodawcę?
Ja tak jak Pan wyżej polecę chętnie franczyzę z marką Lucart Automotive. Razem z mężem prowadzimy biznes w tej franczyzie i mogę się pozytywnie o tym wypowiedzieć....
Planuję założyć własną działalność - od czego zacząć?
pamiętaj też o dobrej reklamie, bez tego w dzisiejszych czasach twoja firma po prostu zginie na tle innych. Swoją drogą polecam ci agencję Kumaci Ogarnięci - oferują...
Jak znaleźć franczyzodawcę?
Franczyza jest warta świeczki gdy znajdzie się dobrą markę, z którą można wejść we współpracę i zapewni ona dobre wsparcie na starcie. Ja prowadzę biznes...
Jaką działalność otworzyć na wsi? Pomocy!!!
O tym co znaczą kredyty w obcej walucie przekonali się frankowicze. Firma potrzebująca zastrzyku gotówki może dostać w banku Raiffeisen kredyt obrotowy bez zabezpieczeń....
Szukam inwestora
Szukamy inwestora, jesteśmy parą psychiatrów, którzy chcą otworzyć własną działalność. Należymy do grupy specjalistów psychoterapia kraków. Zainteresowanych...
Pomysł na biznes - restauracja regionalna
Jak ma się dobrych ludzi to wszystko jest możliwe. Samemu nie trzeba gotować. Trzeba umieć zarządzać.
Skąd wziąć pieniądze na biznes?
Są różne sposoby na zdobycie pieniędzy. Najlepiej jest oczywiście zaoszczędzić, ale to wszystko zależy od wypłaty, jak i od wydatków. Warto też pomyślec o partnerze...
Własny biznes z małym kapitałem
Stosunkowo niewielkim kosztem można uruchomić mobilną myjnię parową. warto zerknąć na greensteam.pl po więcej informacji