Zakazy zgodne z prawem
Zgodnie z obowiązującą w prawie polskim zasadą swobody umów, franczyzodawca może dowolnie formułować treść umowy franczyzowej, dlatego jedyne na co trzeba zwrócić uwagę w przypadku tych zagadnień, to zgodność z obowiązującymi przepisami prawa.
Zakaz konkurencji to zobowiązanie franczyzobiorcy do nieangażowania się w działalność handlową czy usługową podobną do działalności prowadzonej w ramach systemu franczyzowego. Oznacza ono, że franczyzobiorca nie może prowadzić działalności konkurencyjnej bezpośrednio, ale również nie może związać się nawet pośrednio z inną firmą konkurencyjną, np. poprzez nabywanie akcji lub udziałów przedsiębiorców będących konkurentami franczyzodawcy. Jest to zapis standardowy dlatego nie ma uzasadnienia, aby negocjować jego istnienie w umowie. Jednak należy zwrócić uwagę czy zapisy o zakazie konkurencji znajdujące się w umowie są zgodne z przepisami prawa.
Sprawdź co po rozwiązaniu umowy
Formułowanie zapisów umowy franczyzowej dotyczących zakazu konkurencji obowiązującego w trakcie trwania umowy nie sprawiają franczyzodawcom problemów. Natomiast nieprawidłowości zdarzają się przy określeniu zakazu konkurencji po rozwiązaniu umowy. Zdarza się, że franczyzodawcy nie określają terminu w jakim taki zakaz może obowiązywać, albo wprowadzają go na zbyt długo. Kwestia długości obowiązywania zakazu konkurencji jest uregulowana w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, które zostało wydane na podstawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta. Zgodnie § 8 pkt 11 tego rozporządzenia dozwolone jest formułowanie uregulowań zobowiązujących franczyzobiorcę do nieangażowania się bezpośrednio lub pośrednio w podobną działalność handlową nawet po ustaniu stosunku umownego, ale przez okres nieprzekraczający roku na obszarze, na którym franczyzobiorca wykorzystywał pakiet franczyzowy.
Z przepisu tego wynika, że umieszczenie w umowie zapisu wskazującego na nieokreślony czas zakazu konkurencji, lub dłuższego niż rok od rozwiązania umowy jest zapisem nieważnym. Istotne jest też określenie terenu, na którym franczyzobiorca nie może prowadzić działalności konkurencyjnej. Z przytoczonego pkt 11 rozporządzenia wynika, że obszar ten powinien ograniczać się do obszaru wyłączności terytorialnej przyznanej franczyzobiorcy. Z praktyki wynika, że zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej może dotyczyć nie tylko samego franczyzobiorcy. Często umowy zobowiązują do nieangażowania się w działalność konkurencyjną małżonka franczyzobiorcy lub najbliższą rodzinę. Przepisy nie reguluję tej kwestii, ale nie powinno mieć miejsca zbyt szerokie stosowanie zakazu jak w jednej z umów franczyzowych sieci gastronomicznej, która zakazem konkurencji objęła krewnych franczyzobiorcy do czwartego stopnia pokrewieństwa.
Poufność bez ograniczeń
Od zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej, należy odróżnić zakaz ujawniania informacji poufnych, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności (art. 11 pkt 4). Jako informacje poufne traktuje się też informacje zawarte w podręczniku operacyjnym, cennikach, oraz wszelkich dokumentach mających związek z systemem franczyzowym.
Dopuszczalność zawierania w umowie franczyzowej zakazu ujawniania informacji poufnych wynika z pkt 13 § 8 wspominanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów, które dopuszcza zawarcie w umowie zobowiązania franczyzobiorcy do nieujawniania osobom trzecim know-how przekazanego przez franczyzodawcę, dopóki nie zostanie ono podane do wiadomości publicznej. Przepisy prawne nie podają żadnych terminów, w jakich zakaz obowiązuje, dlatego też franczyzodawca może zapisać w umowie bezterminowy zakaz ujawniania informacji poufnych. Wtedy wiąże on franczyzobiorcę oraz jego pracowników czy doradców, którzy mają dostęp do tych informacji, tak długo jak informacje poufne nie zostaną ujawnione.
Karina Korczyńska, prawnik, menedżer działu doradztwa PROFIT system
PRZECZYTAJ ARTYKUŁY

Wyłączność terytorialna przyznawana przez franczyzodawców jest jednym z przywilejów, które z założenia podlegają negocjacjom przy podpisywaniu umowy franczyzy.
Wśród najważniejszych przepisów regulujących umowę franczyzy należy wymienić kodeks cywilny i szereg przepisów prawa polskiego i międzynarodowego.
Ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji będących tajemnicą przedsiębiorstwa jest czynem nieuczciwej konkurencji zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności, a nawet kary pozbawienia wolności do lat dwóch.
Stosując określone klauzule umowne w porozumieniach franczyzowych, franczyzodawca uzyskuje potencjalną możliwość sprawowania pełnej kontroli nad zachowaniami franczyzobiorców.
Umowa franczyzowa nie jest uregulowana w kodeksie cywilnym i podlega zasadzie swobody umów (tzn. strony mogą dowolnie układać swoje stosunki umowne). Jednak przepisy określają, jakie zapisy nie mogą zostać w niej zawarte.
NAJCZEŚCIEJ CZYTANE

W nowym numerze "Własny Biznes FRANCHISING" podpowiadamy, w jaki biznes zainwestować, żeby zwiększyć swoje szanse na godziwe zyski.
Żeby myśleć o otwarciu własnego McDonalda nie wystarczą tysiące ani setki tysięcy złotych . Potrzeba więcej. Ile? I co franczyzobiorca Złotych Łuków dostanie w zamian?
Jak pokonać wirusa, który niszczy restauracje? Wyjaśnia Marcin Ciesielski, prezes Mastergrupy, do której należy sieć pizzerii Stopiątka i Stopiątka Fabbrica.
– W czasie pandemii uruchomiliśmy kilka nowych placówek i wzrosło zainteresowanie naszymi usługami – mówi Piotr Bijański, prezes Twój Prawnik 24.
W co zainwestować – czy warto porzucić ciepły etat i wybrać własną firmę? Podpowiadamy, jaki biznes najlepiej otworzyć w 2020 roku.
POPULARNE NA FORUM
Praca magisterska - licencjacka o franchisingu
Cześć! Piszę mgr o franczyzie bankowej i niestety brakuję mi materiałów :( Ktoś poratuje ?
Wolność kocham i rozumiem
Panie rzeczniku , chyba powinien Pan już przejść na zasłużoną emeryturę.
Franczyzobiorcy zabki
Witam, jestem studentką FIR i proszę o wypełnienie ankiety na temat "franczyza jako źródła finansowania przedsiębiorstwa". Link...
Klient może spać spokojnie
czy dotyczy to umów frnczyzowych podpisanych listownie
Monitoring sklepu w niewielkiej miejscowości
Teraz alarm to podstawa, nie wyobrażam sobie sklepu bez systemu alarmowego. My tez oczywiście go mamy.
Planuję założyć własną działalność - od czego zacząć?
Z mojego doświadczenia wynika, że najważniejszy jest program do pełnej księgowości to zdecydowanie był świetny zakup.
Prośba o pomoc w wypełnianiu ankiety do pracy licencjackiej
Szanowni Państwo, prowadzę badania wśród franczyzobiorców do pracy licencjackiej. Jeśli ktoś z Państwa zechciałby wypełnić moją krótką ankietę byłabym bardzo...
Własny biznes z małym kapitałem
Szanowni Państwo, prowadzę badania wśród franczyzobiorców do pracy licencjackiej. Jeśli ktoś z Państwa zechciałby wypełnić moją krótką ankietę byłabym bardzo...