Pełnomocnictwo i weksel we franczyzie

Jakie są zasady realizacji weksla in blanco? Jestem zainteresowany podpisaniem umowy franczyzowej, ale franczyzodawca żąda wystawienia przeze mnie takiego weksla. Czy są jakieś przepisy regulujące wykorzystanie takiego weksla? Czy nie ma innej możliwości zabezpieczenia?

Zasady realizacji i wykorzystania weksli określa ustawa prawo wekslowe z dnia 28 kwietnia 1936 (jest to jedna z najstarszych i najmniej nowelizowanych ustaw w Rzeczpospolitej Polskiej). Weksel in blanco to specjalna kategoria tzw. weksli niezupełnych, o których mowa w art. 10 tej ustawy. Oczywiście realizowany może być jedynie weksel uzupełniony o niezbędne dane takie jak data wystawienia, suma wekslowa, nazwa remitenta (podmiotu na czyją rzecz ma być zapłacona suma wekslowa), data płatności, miejsce płatności itp. Zakres wypełniania weksla należy określić w umowie zwanej Porozumieniem wekslowym (proszę nie podpisywać jednostronnej "Deklaracji wekslowej"), którego jeden egzemplarz musi zostać Panu wydany. Najlepiej aby weksel ten nie podlegał dalszemu indosowaniu tzn. aby nie mógł on zostać puszczony w dalszy obieg przez podmiot uprawniony z weksla (i którym powinien być tylko Pana franczyzodawca). W tym celu należy wpisać na nim klauzulę ("lecz nie na zlecenie").

Porozumienie wekslowe powinno określać o jakie elementy weksel może zostać uzupełniony i w jakich okolicznościach może to nastąpić. Najlepiej żeby elementów do uzupełnienia było jak najmniej a sytuacje w jakich weksel może być wypełniony opisane szczegółowo a nie generalnie. Oczywiście istnieją inne sposoby zabezpieczeń finansowych takie jak hipoteka, zastaw, zastaw rejestrowy, gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa oraz tzw. przewłaszczenie na zabezpieczenie. Każdy z tych sposobów ma swoje wady i zalety. Weksel jest wybierany ze względu na łatwość i szybkość realizacji uprawnień jego posiadacza - wierzyciela wekslowego. Weksel z dobrze napisanym Porozumieniem wekslowym i bez możliwości jego dalszego indosowania jest dobrym instrumentem zabezpieczenia i nie należy się go wtedy obawiać.

Jak powinien wyglądać dokument pełnomocnictwa? Czy pełnomocnictwo nie powinno być napisane przy notariuszu?

Generalnie pełnomocnictwo może być udzielone w każdej formie - nawet ustnej. Szczególna forma (np. notarialna) wymagana jest tylko wtedy gdy wymaga tego przepis prawa - wtedy mianowicie gdy dana czynność musi być w tej właśnie formie dokonana (np. sprzedaż nieruchomości, zmiana umowy spółki kapitałowej, itp.). Należy również pamiętać, że pełnomocnictwa są różne w zależności od tego czy mocodawca chce by w jego imieniu została dokonana jedna czy też wiele czynności. Z tego względu wyróżniamy tzw. pełnomocnictwa szczególne - udzielamy tylko dla jednej szczegółowo określonej w treści pełnomocnictwa czynności, pełnomocnictwa rodzajowe - dla pewnego rodzaju czynności oraz tzw. pełnomocnictwa ogólne - do tzw. czynności zwykłego zarządu. W tym ostatnim wypadku kodeks cywilny przewiduje obowiązek formy pisemnej (zwykłej). Abstrahując od rozważań na temat tego co jest czynnością zwykłego zarządu, a co nie (np. czy na podstawie takiego pełnomocnictwa można wydzierżawić nieruchomość brata lub siostry, a jeśli tak to na ile lat maksymalnie) warto pamiętać, że dokument pełnomocnictwa powinien być opatrzony datą wystawienia, czytelnym podpisem mocodawcy, wymieniać szczegółowo jego dane personalne (lub rejestrowe gdy jest to przedsiębiorca wpisany do odpowiedniego rejestru lub ewidencji) oraz dane pełnomocnika (najlepiej nr PESEL, gdyż imiona i nazwiska często nie wystarczą do prawidłowej identyfikacji osoby).

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do samego umocowania pełnomocnictwa bądź zakresu tego umocowania należy zwrócić się (najlepiej na piśmie) do osoby w imieniu której dana czynność była zawierana (mocodawcy) o potwierdzenie tej czynności wyznaczając jej stosowny termin. W razie niepotwierdzenia tej czynności w określonym terminie stanie się ona bądź nieważna (jeśli było to jednostronne oświadczenie) bądź będzie Pan zwolniony z zobowiązania (jeżeli Pana kontrahent zawarł z Panem umowę przez swojego pełnomocnika).

Opracował: Łukasz Szyszko, PROFIT system