Kiedy można odliczyć VAT

Zależy co kupisz / Jeżeli podatnik dokonuje zakupu towarów lub usług niezwiązanych z opodatkowaną działalnością gospodarczą, nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT.
Niedziela
13.09.2020
Są sytuacje, gdy przedsiębiorca nie może odliczyć podatku VAT. Kiedy tak się dzieje?
 

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z dokumentów zakupowych jest nadrzędnym prawem podatnika. Istnieją jednak sytuacje, gdzie ustawodawca zdecydował o ograniczeniu tego prawa. Wynikają one m.in. z dokonywania zakupów niewykorzystywanych w działalności opodatkowanej, od podatników niezarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, zakupów związanych z samochodami wykorzystywanymi do celów mieszanych w działalności gospodarczej lub usługami noclegowymi i gastronomicznymi czy też wynikających z nadużyć lub oszustw podatkowych. W celu ograniczenia ryzyka podatkowego związanego z błędnym odliczeniem VAT podatnik powinien znać obowiązujące zasady w tym zakresie.

Wykorzystanie towaru lub usługi w wykonywanej działalności gospodarczej

W pierwszej kolejności przy ocenie prawa do odliczenia VAT z faktury zakupowej należy zwrócić uwagę na wykorzystanie towaru lub usługi do wykonywania opodatkowanej działalności gospodarczej (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Innymi słowy, jeżeli podatnik dokonuje zakupu towarów lub usług niezwiązanych z opodatkowaną działalnością gospodarczą, wówczas nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT. Przykładowo więc podatnik świadczący usługi doradcze, dokonując prywatnego zakupu butów sportowych, nie będzie miał prawa do odliczenia VAT z takich faktur.

Kolejna sytuacja dotyczy podatników prowadzących działalność opodatkowaną i zwolnioną. W takich sytuacjach w pierwszej kolejności powinien on przyporządkować wydatek do określonego rodzaju działalności. Jeżeli nie będzie to możliwe, zastosowanie znajdzie odpowiednio wyliczona proporcja, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Zatem podatnik będzie miał prawo do odliczenia VATz takich faktur zakupowych jedynie w części.

Nabycie usługi od podatnika VAT

Ustawodawca w art. 88 ust. 4 ustawy o VAT wskazał, że brak jest możliwości odliczenia VAT z faktur wystawionych przez podmioty niezarejestrowane jako podatnicy VAT czynni. Taki zapis ustawy w połączeniu ze stanowiskiem fiskusa i wytycznymi Ministerstwa Finansów w zakresie weryfikacji kontrahentów sprawia, że podatnicy powinni dużą wagę przykładać do weryfikacji swoich kontrahentów, w szczególności w zakresie weryfikacji statusu VAT. Status podatnika można zweryfikować, korzystając z ogólnodostępnego rejestru elektronicznego umieszczonego na stronach Ministerstwa Finansów. Warto przy tym pamiętać o odpowiedniej dokumentacji przeprowadzonej weryfikacji statusu kontrahenta.


Ograniczone odliczenie – pojazdy osobowe

W przypadku wydatków związanych z określonymi samochodami wykorzystywanymi do użytku mieszanego podatnikowi przysługuje co do zasady prawo do odliczenia jedynie 50 proc. podatku VAT wynikającego z faktury zakupu. Powyższe wydatki to w szczególności wydatki na nabycie pojazdu, używanie (także rata leasingowa) oraz eksploatację. W pierwszej kolejności podatnicy powinni określić rodzaj i przeznaczenie pojazdu, a także jakie warunki winien spełniać, aby odliczyć VAT w całości. Jeżeli ich nie spełnia, odliczenie możliwe jest tylko w części. W ślad za tą klasyfikacją dokonuje się także odliczenia od wydatków eksploatacyjnych związanych z danym pojazdem.

Usługi noclegowe i gastronomiczne

Ustawodawca zdecydował się pozostawić w art. 88 ust. 1 ustawy o VAT jedynie usługi gastronomiczne i noclegowe, co oznacza, że nabycie tych usług, nawet jeżeli jest ono związane z opodatkowaną działalnością gospodarczą, będzie wiązać się z brakiem możliwości odliczenia podatku VAT. Powyższe nie dotyczy nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. Jest to ograniczenie przedmiotowe i dotyczy określonego rodzaju usług. Sądy administracyjne wskazują, że nabycie na rzecz klienta usług gastronomicznych i noclegowych, które następnie zostaną odsprzedane, nie powinno być ograniczane w zakresie możliwości odliczenia VAT (por. wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2020 r., sygn. I FSK 1393/17). Ponadto należy odróżnić usługi gastronomiczne od usług cateringowych, od których można odliczać VAT bez ograniczeń.

Transakcja nieopodatkowana lub zwolniona

Podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego także w sytuacji, jeżeli zakupione towary lub usługi nie podlegają opodatkowaniu lub są zwolnione z opodatkowania. Oznacza to, że podatnik powinien zwrócić uwagę na klasyfikację podatkową nabywanych towarów i usług, w szczególności nie jest on w tym zakresie związany kwalifikacją dokonaną przez wystawcę faktury. Przykładowo więc, jeżeli podatnik otrzyma fakturę dokumentującą czynność zwolnioną z opodatkowania, na której wskazana została stawka 23 proc, to nie ma prawa do odliczenia VAT z takiej faktury.

Puste faktury, podatnicy nieistniejący, czynności pozorne itp.

Ostatnia grupa przypadków, w ramach których brak jest możliwości odliczenia VAT to sytuacje nadużyć podatkowych. W szczególności brak jest możliwości odliczenia VAT z faktur wystawionych przez podmiot nieistniejący lub z faktur tzw. pustych, czyli dokumentujących czynności, które się nie zdarzyły albo są niezgodne z rzeczywistością. Ponadto ustawodawca zakazał odliczenia VAT z faktur dokumentujących czynności pozorne.

Przykładowo więc, jeżeli zdarzenie w ogóle nie zaistniało, zaistniało w innej dacie lub innych rozmiarach, podatnik traci prawo do odliczenia VAT (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 4 marca 2020 r., sygn. I SA/Bk 47/20). Ponadto organy podatkowe i sądy administracyjne zwracają uwagę na konieczność dochowania należytej staranności przy weryfikacji kontrahentów podatnika. W przypadku braku inicjatywy lub braku staranności przy weryfikacji prawo do odliczenia VAT może zostać ograniczone (por. wyrok WSA Poznań z dnia 6 lutego 2020 r., sygn. I SA/Po 553/19).

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.


Też nie odliczysz / Podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VATw sytuacji, jeżeli zakupione towary lub usługi nie podlegają opodatkowaniu lub są z niego zwolnione.

POPULARNE NA FORUM

Co sądzicie o Oskrobie?

Witam, Z calego serca odradzam jakąkolwiek wspolprace z ta firma. Okolo 2 miesiące temu zglosilam sie do Oscroby bedac zainteresowana franczyza ich sieci. Wyslalam do nich...

8 wypowiedzi
ostatnia 25.06.2024
Planuję założyć własną działalność - od czego zacząć?

Najlepiej zacząć od kupna gotowej spółki . Zakup gotowej spółki daje pewność, że firma istnieje i ma już zarejestrowany kapitał zakładowy, co może być ważne z...

33 wypowiedzi
ostatnia 08.01.2024
Oszukani przez franczyzodawcę

Wspolpraca z firma Ship Center jako franczyzobiorca??? ODRADZAM SPRAWDZ ICH UMOWE U SWOJEGO PRAWNIKA, jest ona jednostronna i ukierunkowana na kary umowne ktore sobie sami...

48 wypowiedzi
ostatnia 22.09.2023
Czy na odzieży można jeszcze zarobic?

Ja kupuję na hurtowni stradimoda.pl od jakiegoś roku nie zawiodłam się doradzą zawsze dobrze dbają o klienta a uwierzcie mi jest dużo hurtowni które chcą tylko...

40 wypowiedzi
ostatnia 22.09.2023
piszę pracę na temat franchisingu :)

hej, tez poszukuję danych, znalazłaś coś może oprócz ilości placówek i marek franczyzowych?

14 wypowiedzi
ostatnia 24.05.2023
Sukcesja w Intermarché i Bricomarché

przeciez to złodzieje

1 wypowiedzi
ostatnia 04.05.2023
piszę pracę na temat franchisingu :)

Szukam szcegółowego raporty na temat franczyzy w latach przed pandemią i po. Rozumiem że osttani raport opublikowany był za rok 2010 ale niestety jego również nię mogę...

14 wypowiedzi
ostatnia 23.04.2023
Praca magisterska - licencjacka o franchisingu

Witam, Jestem studentką III roku Finansów i Rachunkowości na Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Obecnie prowadzę badania w ramach seminarium dyplomowego. Poniższa ankieta...

211 wypowiedzi
ostatnia 13.03.2023