Biznes (nie)odpowiedzialny społecznie

Społeczna odpowiedzialność biznesu to koncepcja, w myśl której zarządzający firmą, oprócz kwestii finansowych, mają na uwadze również interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy, jak np. pracowników, klientów, skarb państwa czy lokalne społeczności. W ostatnich latach o społecznej odpowiedzialności firm (CSR – Corporate Social Responsibility) mówi się w Polsce coraz więcej. Mówi się – i na tym koniec. Bo w większości przypadków dbanie o CSR w ogóle nie istnieje w świadomości przedsiębiorców. A jeśli istnieje, to raczej w sferze deklaracji i nierealizowanych planów.  

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez JBcomm, polskie firmy niechętnie rozwijają swoje kompetencje w zakresie CSR, a działania w tym kierunku planują krótkoterminowo, rzadko doszkalając się czy poszukując fachowego wsparcia.
- Sytuacja nieco lepiej wygląda w dużych firmach, jednak i one – jak sektor MŚP – mają do przełamania barierę samotności w działaniach CSR. W Polsce tylko połowa z nich posiada wdrożoną strategię CSR. Wśród małych i średnich przedsiębiorstw strategię dpowiedzialności społecznej znajdziemy raptem w co piątej firmie – mówi Joanna Bartnik, dyrektor zarządzająca JBcomm.

Niemal wszystkie firmy (84 proc. w sektorze MŚP i 87 proc. dużych firm) przygotowują strategie działań CSR samodzielnie. Połowa dużych, i aż 2/3 małych i średnich firm nie mierzy z kolei, czy te działania mają rzeczywiste przełożenie na wyniki finansowe. Dane są o tyle niepokojące, że już za 2 lata może wejść w życie obowiązek dorocznego raportowania przez firmy m.in. kwestii społecznych, środowiskowych i  pracowniczych – czyli wszelkich elementów, jakie obejmuje społeczna odpowiedzialność biznesu. Tymczasem polskie przedsiębiorstwa są dopiero na początku drogi do zrównoważonego rozwoju.

Trudności nastręcza już samo pojęcie społecznej odpowiedzialności biznesu. co piąta osoba decydująca o społecznym zaangażowaniu w dużej firmie (powyżej 500 pracowników) nie jest w stanie podać jej definicji. Jeszcze gorzej wypada na tym tle sektor MSP, gdzie aż 39 proc. przedstawicieli przyznało się do nieznajomości tego pojęcia.
- Świadomość CSR wśród polskich firm kuleje – tłumaczy Joanna Bartnik, dyrektor zarządzająca JBcomm. – Nieznajomość definicji to zaledwie czubek góry lodowej. Znacznie groźniejsze jest spłycenie postrzegania społecznej odpowiedzialności i sprowadzenie jej do działań charytatywnych. 

A rozbieżności w jego pojmowaniu są duże - firmom zatrudniającym powyżej 500 pracowników działania odpowiedzialnie społecznie kojarzą się najczęściej ze wsparciem społeczności lokalnej oraz rozwojem pracowników, natomiast dla sektora MSP to głównie odpowiedzialne kierowanie firmą i uczciwość w prowadzeniu biznesu.
- To paradoks, że małym firmom znacznie bliżej do właściwego rozumienia kwestii CSR niż dużym korporacjom – dodaje Joanna Bartnik.
Grzegorz Morawski