Tanzanit – inwestycja z hakiem?

Początkowo temu niezwykłemu odkryciu nadano nazwę blue zoisite, co było jednak zbyt podobne do angielskiego suicide, więc firma Tiffany, która wprowadziła kamień na rynek jubilerski w 1969, zaproponowała nazwę handlową tanganit i przez 10 lat miała wyłączność w jego sprzedaży. Firma promowała tanzanit na symbol elegancji i nieskazitelności, komponując go z białym złotem i diamentami. Kamień nosiła Elizabeth Taylor, do dziś jest bardzo popularny wśród gwiazd Hollywood, noszą go między innymi Angelina Jolie i Teri Hatcher.

Obecnie sprzedażą tanzanitów zajmuje się notowana na londyńskiej giełdzie spółka o nazwie TanzaniteOne. Po tym, jak spółka stworzyła kampanię reklamową, mającą na celu skłonienie do zakupu kamienia na pierwsze urodziny dziecka, sprzedaż tanzanitów znacznie wzrosła, a najważniejszym rynkiem zbytu stały się Stany Zjednoczone, Indie, Chiny i Tajlandia. Kampania spółki TanzaniteOne wzorowała się na tej z czasów II wojny światowej, w której koncert De Beers promował hasło „Diamenty są wieczne”. Kładziono w niej nacisk na brylanty jako symbol prawdziwej miłości, dzięki czemu pierścionki z brylantami do dziś stanowią najpopularniejszy zakup z okazji zaręczyn; choć i tanzanity coraz częściej można podziwiać na palcach przyszłych panien młodych, jako kamienie znacznie rzadsze niż diamenty. Właściwości tanzanitu

W zależności od tego pod jakim kątem patrzymy na dany okaz tanzanitu, widoczne są trzy różne barwy: niebieska, fioletowa bądź jasnożółta do zielonej. Zjawisko to nazywane jest trichroizmem i znacznie podnosi wartość tanzanitu. Wartość tanzanitu ocenia się według tych samych kryteriów co wartość diamentów, czyli według tzw. zasady 4C: colour, clarity, cut, carat, czyli: barwa, czystość, szlif i masa.

Tanzanit jako inwestycja

Kamienie szlachetne mają mniejszą płynność niż nieruchomości i inne instrumenty finansowe. Od obligacji czy akcji różni je jednak fakt, że stanowią namacalne aktywa i jednocześnie ich posiadanie powoduje przyjemne doznania estetyczne. Specjaliści alarmują, że złoża tanzanitu wyczerpią się w ciągu 15 lat, a sprzedawcy tych kamieni zgodnie twierdzą, że przez rzadkość występowania i tym samym ograniczoną podaż są one długofalowo doskonałą lokatą kapitału.

Faktem jest, że podczas hossy cena tanzanitu wzrosła aż trzykrotnie. Jednak kryzys gospodarczy nie ominął rynku tanzanitów - w ostatnim czasie cena kamienia spadła o 70 procent, osiągając tym samym najniższy poziom w historii.

Zawirowania na rynkach światowych przyczyniły się do spadku popytu. Napięta sytuacja w Tajlandii, która jest jednym z głównych rynków sprzedaży kamieni, doprowadziła do zamknięcia 90 procent kopalni wydobywających tanzanity, co z kolei pozostawiło bez pracy ponad 45 000 osób! Z uwagi na powyższe wydarzenia cena akcji spółki, która wydobywa tanzanity spadła z kilkuset do kilkunastu dolarów i krążą plotki mówiące o tym, że spółka jest na skraju bankructwa.

Prawdopodobieństwo znalezienia kolejnego złoża tanzanitu wynosi 1:100000. Rzadkość występowania (1000 krotnie rzadszy do diamentu) sprawia, że jest on bez wątpienia łakomym kąskiem dla kolekcjonerów. Jednak po tym, jak wyszły na jaw związki między al Kaidą a handlem tanzanitem, cena kamieni drastycznie spadła i raczej prędko nie wróci do poziomu sprzed 11 września, co dodatkowo wpływa na znaczący wzrost ryzyka inwestycji. Więc inwestować czy nie?

Dla inwestorów oczekujących szybkiego zwrotu inwestycji, czy zainteresowanych ulokowaniem dużej części portfela w dane aktywa, tanzanity z pewnością nie będą dobrym rozwiązaniem. Rekomendujemy jednak tanzanity jako dodatek do innych aktywów, stanowiących uzupełnienie portfela, takich jak np. obrazy czy wina. Istnieje szansa, iż nasze wnuki doczekają się imponującego wzrostu ceny tego rzadkiego kamienia szlachetnego.

Katarzyna Jaworska