ceny transferowe

Ogólną zasadę polskiego prawa podatkowego w zakresie transakcji między podmiotami powiązanymi stanowi założenie, że powinny one ustalać ceny w rozliczeniach pomiędzy sobą według takich zasad, jakie przyjęłyby przedsiębiorstwa niezależne, czyli według cen rynkowych.

Sprawa ta jest o tyle istotna, że podmioty powiązane mogą wykorzystywać swoje związki do tzw. transferowania zysków, co może objawiać się tym, że będą między sobą ustalać ceny niższe niż rynkowe albo wyższe niż rynkowe, dzięki czemu jeden z uczestników transakcji wykazuje sztuczną "stratę", a inny - równie sztuczny "zysk". Klasycznym przykładem tego rodzaju transakcji może być zawieranie fikcyjnych umów doradczych pomiędzy spółką w Polsce a inną spółką, powiązaną, w jednym z rajów podatkowych na mocy której w polskiej spółce powstaje koszt, a w spółce "offshorowej" przychód. Ponieważ koszt wynikający z takiej transakcji przyczynia się do powstania w spółce polskiej straty, to nie jest ona w takiej sytuacji opodatkowana, natomiast spółka "offshorowa" deklaruje przychód w macierzystym raju podatkowym, gdzie jest on opodatkowany w symboliczny sposób.

Oczywiście, powyższy przykład dotyczy wyjątkowo prostej konstrukcji, podczas gdy w rzeczywistości ceny transferowe bywają używane również w dużo bardziej złożony sposób w celu odpowiedniego alokowania zysków i strat. Ponieważ w pewnym zakresie taka alokacja może uszczuplać wpływy Skarbu Państwa z tytułu podatków, to przepisy dotyczące podatku dochodowego zawierają również pewne regulacje odnoszące się do cen transferowych.

Zasady podatkowania cen transferowych

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli:

1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów
4. - i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Dochody, o których mowa powyżej określa się w drodze oszacowania, stosując następujące metody:

1. metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej
2. metoda ceny odprzedaży
3. metoda rozsądnej marży ("koszt plus")

Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie metod wymienionych powyżej, stosuje się metody zysku transakcyjnego.

Przepisy zasady stosuje się odpowiednio, gdy:

1. podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
2. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Przepisy te stosuje się również odpowiednio do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Dokumentowanie cen transferowych w przypadku transakcji z podmiotami powiązanymi w tzw. "rajach podatkowych"

Podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 u.p.d.o.p. - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

1. określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),
2. określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,
3. metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,
4. określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,
5. wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki,
6. określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Obowiązek, o którym mowa powyżej, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

1. 100 tys. euro - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20 proc. kapitału zakładowego, określonego zgodnie z art. 16 ust. 7 u.p.d.o.p., albo
2. 30 tys. euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
3. 50 tys. euro - w pozostałych przypadkach.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji, o którym mowa powyżej, obejmuje również transakcję, w związku z którą zapłata należności wynikająca z takiej transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 tys. euro.

źródło: www.skarbiec.biz